乐视有没有“挪用”易到的钱？这几个问题你必须了解
?slami Davet Partisi Hizb el-Dawa el-?slamiyye ??? ?????? ????????? | |
|---|---|
 | |
| Genel sekreter | Nuri el-Maliki |
| Kurulu? tarihi | 1958 |
| Merkez | Ba?dat |
| ?deoloji | ?slami demokrasi |
| Ulusal üyelik | Hukuk Devleti Koalisyonu |
| Parti bayra?? | |
 | |
?slami Davet Partisi veya ?slami ?a?r? Partisi (Arap?a: ??? ?????? ????????? ?izb Al-Da?wa Al-Islāmiyya), Irak'taki siyasi partilerden biridir. Irak Yüksek ?slam Konseyi ile birlikte ?ii Birle?ik Irak ?ttifak?'n?n iki ana partisidir. Ocak 2005 Irak se?imlerinde ve daha uzun vadeli Aral?k 2005 se?imlerinde mecliste ?ok say?da sandalye kazand?. Parti, ?ran-Irak Sava?? s?ras?nda ve ?ran Devrimi'nde Ayetullah Ruhullah Humeyni'yi destekledi. Hala ?ran ile olan ideolojik farkl?l?klara ra?men Tahran'dan mali destek almaktad?r.[1]
Tarihi
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]1957'de, ?ii lider Muhammed Sad?k el-Kam?s? taraf?ndan kuruldu.[2] Onun ve partinin amac? ve ?slami de?erlere sahip, bilin?li siyasi mücadeleyle laikli?i te?vik edecek bir hareket olu?turmak ve Irak'ta bir ?slam devleti yaratmakt?. Kuruldu?u d?nemde Irak siyasetine laik Arap milliyet?ili?i ve sosyalist fikirler hakim oldu. Muhammed Bekir Sadr - partinin filozof, teolog ve siyaset kuramc?s? olarak kabul edildi - ruhani ?nder olarak ?n plana olarak ??kt?. Partinin ana hedeflerinden biri Saddam'? yok etmek oldu. Parti, Vilayetü'l-Umme'ye (ümmetin Y?netimi) dayal? siyasal ideolojinin temellerini ortaya koydu. Bu partiye benzer "ikiz" ?slami Davet Partisi de, Muhammed Bekir El-Sadr'?n vizyonunu kabul eden Necef'te okumu? din adamlar? taraf?ndan Lübnan'da kuruldu. El-Kam?s? de bu partide yer ald? ve "Hizbullah" olarak bilinen Lübnan'daki siyasi partinin lideri oldu.
Parti, 1970'lerde ?ii ulema ve gen?lik aras?nda gü? kazand?. Askeri darbeyle gelen Irak hük?metine kar?? silahl? isyan? tahrik eden bir parti olarak rejimin istikrar?n? tehdit etti. 1970'lerde hük?met, ?ii dergi Risaletü'l-?slam ve bir?ok dini e?itim kurumunu kapatt?. Hük?met, ulusal askerlik hizmetini üstlenecek Irakl?lar yükümlü bir yasa ??kard?. Baas??lar 1972 senesinden itibaren partinin üyelerini tutuklamaya ba?lad?. 1974 y?l?nda, 75 El-Davet üyesi tutukland? ve Baas?? devrimci mahkeme taraf?ndan ?lüme mahk?m edildi.[3] 1975 y?l?nda hük?met, "Marad El-Ras" olarak bilinen y?ll?k Kerbela-Necef alay?n? iptal etti. 1970'ler boyunca bask?c? tedbirlere maruz kalan parti taraf?ndan hük?mete büyük ?l?ekli muhalefet olarak Marad El-Ras alay? yap?ld?.[4] Bir k?s?m parti üyesi sürgün edildi. Necef sürgünleri, ?ran'?n gelecekteki ruhani lideri olan Ayetullah Ruhullah Humeyni ile ili?ki kurdu. Parti, 1980 y?l?nda yasakland? ve üyeleri Irak Devrim Komuta Konseyi taraf?ndan g?yab?nda ?lüm cezas?na ?arpt?r?ld?.[5]
?ran ?slam Devrimi ve ABD Büyükel?ili?i'nin bombalanmamas?
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]Parti, ?ran ?slam Devrimi'ni destekledi ve ?ran hük?metinden deste?ini ald?. ?ran-Irak Sava?? s?ras?nda, Irak'ta Saddam Hüseyin'in Baas hük?metine kar?? ?ran destekli bir ayaklanma ba?latt?. 1979 y?l?nda Davet, merkezini ?ran'?n ba?kenti Tahran'a ta??d?.[6] Aral?k 1981 y?l?nda uluslararas? sald?r?lar?n ilkini Irak'?n Beyrut Büyükel?ili?i'ne yapt?.[7] Davet partisinin, ABD'nin Kuveyt Büyükel?ili?i'nin yan? s?ra, ?ran'a kar?? sava??nda Irak'a yard?m eden Fransa'n?n askeri ve mali yard?m sa?layan tesislerine sald?r?lar düzenledi. Bombalama nedeniyle mahk?m olanlardan biri olan Cemal Cafer Muhammed, Ba?bakan Nuri El Maliki'nin koalisyon iktidar? kabinesi üyesi ve Irak parlamento üyesi oldu.[8]
Bu i?birli?ine ra?men, Sadr ve Humeyni'nin "?slam Cumhuriyeti" anlay??lar? keskin farkl?l?klar i?eriyordu. Humeyni devletin güclü olmas? ile uleman?n dinlenmesi g?rü?ünü ederken, El-Davet ümmetin dinlenmesinin desteklemiyordu. Bu anla?mazl?k, parti i?inde ayr? bir grup olarak IDYK'n?n olu?umuna yol a?an bir etken oldu. Parti, 1980'lerde birka? Sünni ?slamc? grupla ileti?im kurdu.[9] 31 Mart 1980 tarihinde, Baas?? rejimin Devrim Komuta Konseyi, Davet Partisi'ne ba?l? kurulu?lar?n kapanmas? ve parti hedefleri i?in ?al??an ge?mi?teki ve etkin üyelerini ?lüme mahk?m eden yasa ??kard?.[10] Bu yasadan sonra Irak rejimi ac?mas?z bir tasfiye hareketi ba?latt?.
Bat?da ?ran ile olan ?at??mas? sebebiyle Irak'? destekleyici olma e?ilimi partinin ?ran-Irak Sava?? s?ras?nda ter?r ?rgütü olarak g?rülmesine sebep oldu. Bu ba?ka bir yerde, Bat? ve Sünni hedeflere kar?? cumhurba?kan?, ba?bakan ve di?erleri gibi sald?r?lara kar?? Irak'ta suikast giri?imi bir dizi sorumlu dü?ünülmektedir. Parti 1980 y?l?nda Tar?k Aziz'e, 1982, 1987 ve 2002 y?l?nda Saddam Hüseyin'e ba?ar?s?z suikast giri?imi ger?ekle?tirdi.
80'lerde Muhammed Bekir el-Sadr'a kar??
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]Irakl? ?iilerin ?nderi Muhammed Bekir el-Sadr, Havza ??rencilerinin Davet Partisi'ne kat?lmas?n? yasaklad?. Parti bundan sonra Necef'te bulunan di?er dini liderlerden Ebu'l-Kas?m El-Heyi'ye ba?l?l???n? ilan etti.
1990'lar
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]K?rfez Sava??'ndan sonra, partinin ve Amerika Birle?ik Devletleri'nin ??karlar? birbirine daha yak?n oldu.[11] Parti bu yak?nl??a dayanarak ABD'ye, iktidara geldi?inde, anayasal demokratik, ?o?ulcu bir Irak i?inde insan haklar? ve hukukun üstünlü?ü" s?zünü verdi. Davet Partisi Saddam Hüseyin'den sonra Irak'?n nas?l y?netilece?ine dair g?rü?ler üzerinde Kürt partilerle anla?mazl?klar ya?amas?na ra?men 1992 ve 1995 y?llar?ndaki kongrelere kat?ld?.[12]
2003 ABD ??gali
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]Partinin ?nde gelen y?neticilerinin büyük b?lümü ABD'nin Irak'? i?gal etmesine kadar sürgünde kald?. Bu d?nemde baz? gruplar ilDYK'ye kat?ld?.[13] Davet Partisi, di?er ?ii Irak ?slam muhalefet partilerinin aksine sava?a kar?? bir tav?r ald?. ?brahim El Caferi ?ahsen, 2003 Irak Sava?? nedeniyle ?ngiltere'de yap?lan sava? kar??t? protestolara kat?ld?.
Kaynak?a
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]- ^ Sawt al-Iraq, writing in Arabic 11 A?ustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi., Informed Comment, 2025-08-06
- ^ Dagher, Sam, "Ex-Hussein Officials and Others Go on Trial 1 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi.", The New York Times, 28 December 2008
- ^ Aziz, "The Role of Muhammad Baqir as-Sadr," p. 212.
- ^ "Ar?ivlenmi? kopya". 7 Eylül 2006 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 31 Mart 2015.
- ^ Wright, Robin (2001). Sacred Rage: The Wrath of Militant Islam. Simon and Schuster. ISBN 0-7432-3342-5.
- ^ Wright, Robin, Sacred Rage, Simon and Schuster, (2001), p.124
- ^ Hoffman, Bruce (Mart 1990). "Recent Trends and Future Prospects of Iranian-Sponsored International Terrorism" (PDF). RAND Corporation. 4 Mart 2016 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi (PDF). Eri?im tarihi: 31 Aral?k 2012.
- ^ "U.S. military: Iraqi lawmaker is U.S. Embassy bomber". 11 Mart 2015 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 31 Mart 2015.
- ^ "Iraqi political groupings and individuals". 16 May?s 2008 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 31 Mart 2015.
- ^ "Shia Party Rises From the Ashes - by Aaron Glantz". 6 Haziran 2011 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 31 Mart 2015.
- ^ "Ar?ivlenmi? kopya". 1 Ocak 2015 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 31 Mart 2015.
- ^ The Iraqi Shiites[?lü/k?r?k ba?lant?] "Boston Review, Juan Cole"
- ^ The Post-Saddam Danger from Iran 7 Temmuz 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi., the New Republic, 7 October 2002
