Nijerya Kolonisi ve Protektoras?, Afrika k?tas?n?n bat?s?nda 1914 ile 1960 y?llar? aras?nda Büyük Britanya taraf?ndan koloni b?lgesi olarak y?netilen b?lge.
Britanya'n?n tebalar?na 1807 y?l?nda k?le ticaretini yasaklad??? yasan?n kabulü neticesinde b?lgede hakimiyet kurmu?tur. 1861'de Lagos'u ilhak eden Britanya, 1884 y?l?nda Petrol Nehri Protektoras?'n? olu?turmu?tur. Nijer b?lgesindeki Britanya hakimiyeti 19.yüzy?l i?erisinde artsa da Britanya bu b?lgelerde etkili bir i?gale 1885 y?l?nda ba?lam??t?r.
1885 y?l?nda ger?ekle?tirilen Berlin Konferans?'nda b?lgenin Britanya'ya ait oldu?u di?er Avrupal? devletler taraf?ndan da kabul edilmi?tir. 1886 ile 1899 y?llar? aras?nda b?lgenin y?netimi Royal Niger Company (Türk?e:Nijer Kraliyet ?irketi) taraf?ndan ger?ekle?tirilmi?, b?lgede var olan Kuzey Nijerya Protektoras? ile Güney Nijerya Protektoras?'n?n birle?tirilmesi ile olu?an yeni koloni b?lgesi Nijerya Kolonisi ve Protektoras?'n?n y?netimi ?irketten al?narak kraliyet hük?metine ge?mi?tir.[1]
1960 y?l?na kadar varl???n? sürdüren koloni b?lgesi, s?z konusu y?lda elde edilen ba??ms?zl?k ile olu?an Nijerya Federasyonu'nun varl??? ile sona ermi?tir.
1 1800'de Britanya himayesine giren Malta, 1813'te kraliyet kolonisi statüsüne getirildi, 1964'te ise ba??ms?zl???n? kazand?. 2 1809'da Britanya hakimiyetine girmeye ba?layan ?yon Adalar?, 1815'te Britanya himayesi alt?nda ayr? bir devlet oldu.
1Newfoundland, 1907'de koloni olmaktan ??karak dominyon statüsüne geldi. 1934'te ?zerklik kazansa da 1949'da Kanada'ya kat?lana kadar hukuken dominyon olarak kald?.
2 1686'da New England Dominyonu'nun bir par?as? olan Plymouth Kolonisi, 1689'da bu yap?n?n varl???n?n sonland?r?lmas?yla tekrar kuruldu. 1691'de ise Massachusetts K?rfezi Kolonisi'ne dahil edildi.
3 Maine, 1658'de Massachusetts K?rfezi'nin bir par?as? oldu.
4 Barbados, Grenada, Saint Vincent, Tobago ve Trinidad: 1833'te kurulan Rüzgarüstü Adalar? kolonisinin bir par?as? oldu. Dominika ise 1940'ta dahil edildi.
5 Antigua, Anguilla, Barbuda, Montserrat, Nevis, Saint Kitts ve Virjin Adalar?; 1671'de olu?turulan Rüzgaralt? Adalar? kolonisi alt?nda birle?tirildi.
6 Connecticut, Massachusetts K?rfezi, New York ve Rhode Island kolonileri; 1686'da kurulan New England Dominyonu'nun bir par?as? olsa da 1689'da bu yap?n?n varl???n?n sona ermesiyle birlikte tekrar kendi y?netimlerine sahip oldu.
7 1641'de Massachusetts K?rfezi Kolonisi'ne dahil edilen New Hampshire Kolonisi, 1679'da tekrar ayr? bir y?netime kavu?tu. 1686'da New England Dominyonu'nun bir par?as? olsa da bu yap?n?n varl???n?n 1689'da sona ermesiyle bir kez daha ayr? bir y?netim elde etti.
8 Carolina, 1712'de Güney Carolina ve Kuzey Carolina olmak üzere ikiye ayr?ld?.
9 Saybrook 1644'te, New Haven ise 1664'te Connecticut'un bir par?as? oldu.
10 Brunswick, Kanada ve Yeni ?sko?ya; 1867'de birle?tirilerek Kanada Dominyonu kuruldu.
11 Barbados, Jamaika, Rüzgaralt? Adalar?, Rüzgarüstü Adalar? ile Trinidad ve Tobago, 1958 y?l?nda kurulan Bat? Hint Adalar? Federasyonu'na kat?ld?. Jamaika 1961'de, Trinidad ve Tobago ise 1962'de federasyondan ayr?larak ba??ms?z oldu.
12 New Jersey, 1675'te Bat? New Jersey ile Do?u New Jersey olarak ayr?ld?. Bu iki yap?, 1686'da kurulan New England Dominyonu'nun bir par?as? olsa da bu yap?n?n varl???n?n 1689'da sonlanmas? sonras?nda tekrar kendi y?netimlerini elde ettiler. 1702'de ise bir kez daha birle?erek New Jersey tekrar kuruldu.
13 Rüzgaralt? Adalar?, 1816'da; Antigua (Antigua, Barbuda ve Montserrat) ile Saint Kitts (Anguilla, Saint Kitts, Nevis ve Virjin Adalar?) olmak üzere iki koloniye ayr?ld?.
14 Antigua, Dominika (1940'ta Rüzgarüstü Adalar? kolonisine dahil oldu) ve Saint Kitts kolonileri, 1871'de tekrar kurulan Rüzgaralt? Adalar? kolonisinin bir par?as? oldu.
15 Quebec, 1791'de A?a?? Kanada ve Yukar? Kanada olarak ikiye ayr?ld?.
16 A?a?? Kanada ile Yukar? Kanada, 1841'de Kanada ad? alt?nda birle?tirildi.
17 Amerika Birle?ik Devletleri ile birlikte hak iddias? mevcut.
18 1931'de Kanada ve di?er Britanya dominyonlar? ?zy?netim kurdular.
142009'dan bu yana Saint Helena, Ascension ve Tristan da Cunha b?lgesinin bir par?as? olan Ascension Adas? (1922-) ve Tristan da Cunha (1938-) daha ?ncesinde Saint Helena b?lgesine ba?l? birer s?mürgeydiler.