索马里首都国内安全部附近发生爆炸 至少5人死亡索马里汽车炸弹爆炸

Heykel

?len Galyal?, M? 3. yüzy?l sonlar?na ait bir Helenistik eserin bir Roma mermer kopyas? Capitoline Müzeleri (Roma)

M? 800-721 dolaylar?nda, Khorsabad'dan Asur lamassu kap?s? muhaf?z?

Michelangelo'nun Musa's? (yakla??k 1513-1515), San Pietro, Vincoli (Roma), Papa II. Julius'un mezar? i?in

百度 台北文华东方酒店同样乐见其成，称米其林指南不是每个城市都有，台北获选可提高餐饮水平及国际知名度。

Heykel ya da yontu, sanatsal bak?? a??s?yla meydana getirilmi? ü? boyutlu formlara denir. Heykel temelde mekan?n kapsanmas?, kavranmas? ve mekan ile ili?ki kurulmas? ile ilgilenir.

Genellikle insan, hayvan ya da nesnelerin heykelleri yap?l?r. Ta? ve ah?ap gibi malzemelerden yontularak yap?labilece?i gibi, kil, seramik, lif, cam, beton, balmumu, oyun hamuru gibi ara malzemelerden modellenerek, bronz ve tun? gibi metallerden de d?külebilir. Büst, r?lyef, asamblaj, al?ak r?lyef, yüksek kabartma, hat?ra plaketi, ?evresel heykel, gotik heykel, bah?e heykeli, tun? heykel, ta? heykel, mimari heykel, an?tsal heykel, sosyal heykel, yumu?ak heykel, kubist heykel, mikro minyatür, heykelcik, mobil heykel, yontu, tors gibi heykel türleri vard?r.

Heykelin tarih?esi

Heykel ve heykelcili?in tarihi eski zamanlara kadar uzan?r. Dünyan?n ?e?itli yerlerinde yap?lan kaz?larda mermer, a?a?, ta?, pi?mi? toprak, maden gibi ?ok ?e?itli malzemelerden yap?lm?? heykel ve heykelciklere rastlanmaktad?r. Bunlar ve di?er heykeller üzerinde yap?lan incelemelerden, heykellerin büyük bir k?sm?n?n ?e?itli kavimlerin ilah olarak tan?d?klar? varl?klar? tasvir ettikleri, baz?lar?n?n kral-krali?e gibi hükümdar ailelerini, kahramanlar? ve kahramanl?k olaylar?n?, bilim, sanat ve sporda me?hur olmu? kimseleri, bir k?sm?n?n da ?e?itli insan ve hayvanlar? tasvir ettikleri anla??lm??t?r. Tarihi ara?t?rmalar, ilk heykelin ne zaman ve kimler taraf?ndan yap?ld??? hakk?nda herhangi bir netice vermemektedir.

Tarihi ?ok eski oldu?u bilinen heykel ve heykelcili?i bu derece yayg?nla?t?ran as?l sebep, inan?t?r. ?e?itli devirlerde ya?am?? insanlar?n tap?nd?klar? ve ilah tan?d?klar? ?eylerin a?a?, ta?, maden üzerine i?lemeleri ve ibadetlerini bunlara kar?? yapmalar?, heykel ve heykelcili?e cemiyet hayat?nda geni? yer verilmesine yol a?m??t?r.

?lk ?a? topluluklar?nda sanat??lar genellikle bir gelene?i devam ettirir. Ortaya konan eser, toplumun ortak mal? olarak kabul edilir. Dolay?s?yla eserler sanat??lar? de?il üretildikleri kavim ve topluluklar?n ad?yla an?l?rlar.

Tar?msal faaliyetlerin ba?lamas?yla birlikte, verimsizlik sorununa ?are olarak, Magna Mater (Ana Tanr??a) heykelcikleri yap?lm??t?r. Bu heykelciklerin malzemesi a?a? ya da toprakt?r. Heykeller genel olarak ayn? duru?u sergiler, ki?isel ?zellik ta??mazlar. Ba? oranlar? vücudun geneline g?re büyüktür. ü? boyutlu heykellerde bile uzuvlar ?izilerek g?sterilir. Heykel yüzeyleri ?izilerek süsleme yoluna gidilir.

M?s?r heykel sanat?

Kültür alan?nda otuz yüzy?l boyunca süreklilik g?steren M?s?r'da heykelt?ra?lar a?a?, granit, bazalt, profir gibi dayan?kl? malzemeler kulland?lar. Tap?naklar?n ve mezar an?tlar?n?n i? ve d?? cephelerini heykeller ve r?lyeflerle süslemi?lerdir.

M?s?r'da heykelcilikte zaman i?inde geli?en bir üslup?uluk s?z konusudur. Bu üslupla?ma ?zellikle figürlerin duru?lar?nda ve vücudu kaplayan kuma?lar?n yap?m?nda kendini g?sterir. Figürler genel olarak durgun ve hareketsizdir. Frontal duru? hakimdir. Ayakta duran figürlerde, vücut a??rl??? iki baca?a e?it olarak da??t?l?r. Heykelin ortas?ndan bir ?izgi ?ekilirse iki e?it par?a elde edilir. Kollar vücuda yap???k ?ekilde a?a??ya sarkar, eller yumruk ?eklindedir.

M?s?r heykelcileri ?ok büyük ve sert ta?lar yontuyorlard?. Bu durum onlar? ?al??malar?nda sadele?me yapmaya y?neltti. Dolay?s?yla heykellerde kas gibi detaylar g?rülmezken, yüzlerde de ifade de yoktur. Yaln?zca mezarlara, dini inan?lar gere?i konan heykeller, ?lünün ruhuna ev sahipli?i yapaca??ndan sahibine benzemesi zorunlulu?u ta??r.

Kral heykelleri sert ta?lardan yap?l?rken, yumu?ak ta?lardan ve a?a?tan yap?lan prens, rahip ve memur heykelleri bulunur.

Yeni imparatorluk d?neminin en güzel eseri, Amerna ?ehrinde bulunan Krali?e Nefertiti'ye ait olan büsttür. Sanat??s? bir yanda gelene?e ba?l? kalmaya ?al???rken, bir yandan da modelinin ?ahsi ?zelliklerini betimlemeye ?al??m??t?r. Gize piramidinin yan?nda bulunan Sfenks heykeli ise Eski Krall???n krallar?ndan olan Kefren'nin portresini ta??r.

R?lyefler daha ?ok tap?nak ve mezarlar?n duvarlar?n? süsler. M?s?r r?lyefleri daima bir olay? anlat?r. R?lyeflerde ba?, kollar, ayaklar, bacaklar ve g?vde profilden; g?zler ve omuzlar ise cepheden g?sterilir.

Antik Yunan heykel sanat?

Antik Yunan heykelinde, ki?isel ?zellikler de?il, ortak ideal tip ?nemlidir. ?deal yüzler, ideal ?l?ülere uygun insan vücutlar? Yunan heykelinin ba?l?ca ?zelli?idir. Ba?lang??ta kil, ta?, fildi?i, kemik ve tun? gibi malzemelerden ilkel heykelcikler ortaya koyan Yunan heykelcileri zaman i?erisinde malzeme ?e?itlili?ini sürdürdüler. Heykel sanat?n?n geli?mesinin ve an?tsal heykelt?ra?l???n ortaya ??kmas?n?n nedenleri aras?nda olimpiyatlarda ba?ar? kazanan atletlerin heykellerinin dikilmesi gelene?i ile geli?en mimariye ba?l? olarak tap?naklar?n ta?tan yap?lmas?yla bunlar?n i? ve d?? cephelerinin kabartmalarla süslenmesi say?labilir.

Yunan heykeli estetik anlamda kar??tl?klar ve bunun yaratt??? dinamizm üzerine kuruludur. Ba? ba?ka bir y?ne, g?z ile kollar ve bacaklar ba?ka y?nlere bakarlar. Bu durumun da g?sterdi?i gibi Yunan heykeltra?? vücut nüanslar? üzerinde ?al??malar yapm??t?r.

Yunan heykelcileri ?rtü alt?ndan hissedilen g?vdenin bi?imini ortaya ??karman?n ?ekicili?ini fark etmi?lerdir. Bundan dolay?, gizlerken g?stermek Yunan heykelcili?inde bir motif olmu?tur.

M? 7. ve M? 6. yüzy?lda iki büyük heykelt?ra?l?k ekolü g?rülür:

• Girit Pelepones
• ?yonya

Yunan heykelcili?i ü? b?lümde incelenebilir:

• Antik ?a? (M? 490-460)
• Klasik ?a?
• Helenistik Devir (M? 330-30)

Antik ?a?

Bu d?nemden itibaren vücudun a??rl???n?n bir bacak üstüne verildi?i, b?ylelikle frontal duru?un de?i?ti?i g?rülür. Bu yeni duru?un geli?mi? ?rne?ine Olimpiya Zeus tap?na??nda rastlan?r.

Klasik ?a?

Bu d?nem Parthenon tap?na??n?n i?inde bulunan alt?n, fildi?i Athena heykelini yapan heykelt?ra? Fidyas ile en parlak ?a??na ula?m??t?r. Bu heykel kaybolmu?tur. Günümüze kalan ise zaman?nda Romal?lar?n yapt??? kopyad?r. Sanat?? en ?ok tanr? heykelleri yapm??t?r.

Helenistik ?a?

Bu d?nemde portrecilik geli?mi?tir. ?zellikle devlet adamlar?n?n portreleri yap?lm??t?r. Bunlar aras?nda Büyük ?skender portreleri ve bunlar?n sanat??s? Lisppos ?ne ??kar. Sanat?? o zamana kadar uygulanmakta olan oranlar sistemini de?i?tirmi?tir. Ba? kü?ülmü?, g?vde uzam??, ba? vücudun 1/6'i olmu?tur.

Roma heykel sanat?

Romal?lar bu alanda yarat?c?l?k g?sterememi?lerdir. Yunanistan'dan heykeller getirtmi?ler ve bunlar? kopyalayarak ?o?altm??lard?r. Buna kar??l?k portrecilikte ba?ar? g?stermi?lerdir. Bu durum dini geleneklerle ba?lant?l?d?r. Roma geleneklerine g?re ?len bir ki?inin yüzünün balmumundan kal?b? al?n?r ve cenazeden sonra evin bir k??esinde saklan?rd?. ?zellikle cumhuriyet d?neminde portrecilik ?ok geli?mi?tir. Bu d?nemde olduk?a ger?ek?i bir üslupla yap?lan portrelerde her türlü yüz ifadesi ve ?ahsi ?zellikler ba?ar?yla i?lenmi?tir.

Romal?lar zaferle d?ndükleri seferler sonras?nda, kazand?klar? ba?ar?lar? simgeleyen an?tlar dikmeyi adet edinmi?lerdir. Belirli zaman ve yerde ger?ekle?en olaylar? anlatan kabartmalarla süslü bu an?tlar?n en ?nemlileri Augustos d?neminde Roma'da yap?lm?? olan bar?? suna??nda bulunur. Bir di?er ?nemli an?tsa ?stanbul Sultanahmet meydan?ndaki Teodesius obeliskidir (M? 4. yy.). Bu an?t?n kaide k?sm?nda imparator, maiyetiyle beraber hipodrom locas?nda g?rülür. Kabartman?n merkezinde imparator bulunurken di?er figürler imparatora yak?nl?k derecelerine g?re yerle?tirilmi?tir.

Heykelcilikte y?ntem ve teknikler

Metal ?ubuklar?n birle?tirilmesi y?ntemiyle meydana getirilmi? insan heykeli

Heykelci hem ?izici hem de uygulay?c?d?r. Heykelcilerin baz?lar? sadece ellerine verilen ?ekilleri ya oyarlar veya d?kerler. Heykelcilikte; oyma, bi?imleme, in?a ve birle?tirme, d?küm, bitirme gibi teknikler vard?r.

Eksiltme (Yontma)

Heykelci tek par?a bir kütleyi istenen düzen i?inde ?ekillendirir. Ta? ve ah?ap heykelcilikte bu usul kullan?l?r.

Manipülasyon (Modelleme/bi?imleme)

?ekillendirilebilir heykel malzemelerinin elle ya da ?e?itli aletlerle bi?imlendirilmesi. Bunlar?n maddesi kil, balmumu ve al??d?r.

Birle?tirme (Yap?land?rma/in?a)

?nceden ?ekillendirilmi? malzeme ve par?alar?n usulüne uygun olarak bir araya getirilmesidir. Birle?tirme heykelcilikte, kuma?, sac, ??ta, kalas, formika, cam, ip, metal borular vb. maddeler kullan?l?r.

Yerine ge?me (D?küm)

Kil, balmumu gibi ara malzemeyle yap?lan heykellerin ?e?itli d?küm teknikleri kullan?larak bronz gibi dayan?kl? malzemeyle d?külmesidir.

Bitirme i?i

Bitmi? heykelleri perdahlama, cilalama, boyama ve yald?zlama gibi uygulamalar?n yap?lmas?na denir.

Günümüzde heykel ve heykelcilik

?nsanlar?n heykellere tapmaya ba?lamas?ndan sonra, heykelcilik bir sanat ve ticaret metas? olmu?tur. Yüzy?llarca insanlar, her ?e?it malzeme ve maddelerden heykeller yapm??lar ve hatta bunlar? ba?kalar?na satarak ge?imlerini temin etmek yolunu tutmu?lard?r. Arkeolojik kaz?larda, ?e?itli y?relerde bol miktarda bulunup müzelere konan heykeller bunu ispatlamaktad?r. Bilhassa mermerden yap?lan heykeller, günümüze kadar sanat ?zelliklerini korumu?lard?r.

Avrupa'da ba?layan R?nesans hareketi ile heykelcilik ayr? bir ?nem kazanm??t?r. Michelangelo bu devirde yeti?en heykelt?ra?lar?n en me?huru olmu?tur. Bu zamandaki heykellerin yap?m?, süsleme sanat? ile birlikte geli?mi?tir. Ayr?ca heykeller, ?im?ir, ?hlamur, me?e ve ceviz gibi sert a?a?lar oyularak ?ok ?e?itli ?l?ülerde yap?lm??t?r. Ta?tan yap?lan heykellerin k?r?lma ihtimali oldu?undan, eski zamanlardan beri heykellerde mermer kullan?lmas? daha yayg?n ve daha ?ok tercih edilir olmu?tur. Zaman?m?zdaki heykelt?ra?lar taraf?ndan genellikle mermer, bronz, tun? gibi k?r?lma tehlikesi daha az olan dayan?kl? malzemeler kullan?lmaktad?r. Bunlar?n yan?nda fildi?inden heykel yapmak, eskiden oldu?u gibi günümüzde de biblo yap?m? ?eklinde devam etmektedir.

Galeri

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Ayr?ca bak?n?z

• Heykelt?ra?lar listesi
• Ses heykeli
• Balmumu heykel
• Atl? heykel
• Gotik sanat (heykel)
• Türkiye'de heykelcilik
• Michelangelo'nun Davut Heykeli
• Dü?ünen Adam