取环后需要注意什么
Türk?edeki al?nt? s?zcüklerin de?i?tirilmesi, Atatürk'ün Türkle?tirme politikas?n?n bir par?as?d?r. Osmanl? Türk?esi, Arap?a ve Fars?adan bir?ok al?nt? s?zcü?e sahipti, ayn? zamanda Frans?zca, Yunanca ve ?talyanca gibi Avrupa dillerinden bulunan di?er al?nt? s?zcükler de resm? olarak Türk Dil Kurumu (TDK) taraf?ndan ?nerilen Türk?e kar??l?klar? ile de?i?tirildi. Türk?edeki yabanc? k?kenli s?zcüklerin (al?nt?) Türk?ele?tirilmesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulu?undan sonra Atatürk Devrimlerinin daha geni? ?er?evesindeki kültürel reformlar?n bir par?as?d?r.
Atatürk taraf?ndan 1932 y?l?nda, Türk dilini geni? kapsamda ve bilimsel düzende ara?t?rmak i?in kurulan Türk Dil Kurumu, yabanc? (a??rl?kl? olarak Arap?a) al?nt? s?zcükleri de Türk?e kar??l?klar?yla de?i?tirmeye ?al??t?. Kurum, ilk a?amada 3000'i a?k?n say?da Arap?a k?kenli s?zcü?ü ve bunun yan?nda di?er yabanc? k?kenli s?zcükleri, dilden ??karmay? ba?ard?.[1] Bu süre?te dile giren s?zcüklerin ?o?u, var olan Türk?e fiil (eylem) k?klerinden yeni türetilmi?ken, TDK, ayr?ca dilde yüzy?llard?r kullan?lmayan Eski Türk?e s?zcüklerin kullan?lmas?n? ?nermi?tir. (?rne?in; cevap -yan?t- veya g?zgü -ayna- gibi). Bu s?zcüklerin ?o?u günümüzde yayg?n olarak kullan?l?rken, selefleri (?ncelleri) art?k günlük dilde kullan?lmamaktad?r. Baz? s?zcükler dil reformundan ?nce de kullan?l?yordu, ancak Fars?a olanlardan ?ok daha az kullan?ld?. Mo?olca da ?nemli bir rol oynam??t?r; ?ünkü Mo?olca, Eski Türk?e'den al?nt?lad??? birtak?m s?zcükleri (?rne?in; ulus, ?a?, karakol, kaburga...) korumu?tur.
S?zcük kullan?mlar?nda ku?aklar aras? farkl?l?klar vard?r. 1940'lardan ?nce do?anlar, eski Arap?a k?kenli s?zcükleri (hatta eskimi? olanlar? bile) kullanma e?ilimindeyken, gen? ku?aklar genellikle daha yeni betimlemeleri kullanmaktad?r. Baz? yeni s?zcükler, k?smen eski kar??l?klar?n?n i?sel anlamlar?n? iletemedikleri i?in geni? ?apta benimsenmemi?tir. Baz? yeni s?zcükler ise biraz farkl? anlamlar alm??t?r ve eski kar??l?klar?yla birbirinin yerine kullan?lamaz.
Al?nt? s?zcüklerin bir?o?u (?zellikle Arap?a, Fars?a ve Frans?zca olanlar) günümüzde giderek azalmakla birlikte, bir k?sm? ise yayg?n olarak kullan?lmaktad?r.
S?zcük se?iminin ?a?r???mlar? ve etkileri
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]Tarihsel olarak; Arap?a, caminin diliydi, Fars?a ise e?itim ve ?iir diliydi. Her ikisinin de kas?tl? kullan?m? ("bat?l?" bir s?zcü?ün kullan?m?ndan ka??narak) genellikle s?ras?yla dini bir alt metin veya romantizm anlam?na gelir. Benzer ?ekilde, alg?lanan "modern" bir karakter kazand?rmak i?in Avrupal? s?zcüklerin kullan?m? tercih edilebilir. "Saf Türk?e" s?zcüklerin kullan?m?, milliyet?ili?in bir ifadesi veya dilsel bir "basitle?tirme" olarak kullan?labilir.
Türk?edeki s?zcük varl???n?n (da?arc?k) k?kenleri
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]Türk?e kelime da?arc???na en ?nemli yabanc? katk? yapan diller aras?nda Arap?a, Fars?a, Frans?zca, ?talyanca, ?ngilizce ve Yunanca bulunmaktad?r.[2]
Ba?ka dilden ge?en s?zcüklerin, yenisiyle de?i?tirilme dizelgeleri
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]Arap?a k?kenli al?nt? s?zcükler ile güncel Türk?e kar??l?klar?
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]Bu dizelgede, Osmanl? Türk?esi s?zcükler, s?zcü?ün Türk?edeki ?a?da? yaz?m? (TDK taraf?ndan ?nerildi?i ve günlük dilde kullan?ld??? gibi) ve ?a?da? Türk?e kar??l??? verilmi?tir.
Osmanl? Türk?esi s?zleri ve onlar?n imce ?evirileri |
Osmanl? Türk?esi s?zlerin ?a?da? yaz?mlar? |
?a?da? Türk?e kar??l??? |
---|---|---|
????? | abdal | gezgin |
??? | abes | anlams?z, sa?ma, bo? |
?? ???? | ab?hayat | bengisu**, dirim suyu**, ya?am suyu |
???? | abus | 1) somurtkan 2) as?k (yüz) |
????? | acayip | 1) ?a??rt?c?, yad?rgat?c?, ?a??lan 2) ola?and??? |
???? | acele | 1) tez, ivedi 2) tezelden, ivedilikle |
???? | acemi | toy, ustala?mam??, beceriksiz |
???? | aceze | dü?künler |
???? | acil | 1) ivedi* 2) ?abucak |
???? | aciz | 1) gü?süzlük 2) beceriksizlik 3) dü?künlük |
???? | aciz | 1) gü?süz 2) beceriksiz 3) dü?kün |
???? | acul | tez canl?, ivecen |
????? | acuze | kocakar? |
???? ?????? | adab?mua?eret | g?rgü |
???? | adale | kas |
????? | adalet | türe** |
???? | adap | 1) t?re 2) yol yordam |
????? | adavet | ya??l?k |
??? | adet | say? |
???? | adet | 1) g?renek, t?re 2) al??kanl?k, al??k? 3) ayba?? |
????? | adeta | neredeyse, baya??, sanki |
???? | adi | 1) dü?ük nitelikli 2) a?a??l?k, baya?? 3) ola?an, s?radan |
???? | adil | do?ru, haktan?r* |
??? | af | 1) g?revden alma 2) ba???lama |
????? | afaki | 1) geli?igüzel, ama?s?z 2) nesnel |
??? | afet | k?ran, y?k?m |
??? ????? | affetmek | 1) ba???lamak 2) g?revden alma |
????? | afiyet | sa?l?k, esenlik |
????? | a?yar | yabanc?lar, eller, el, ba?kalar? |
????? | ahali | 1) toplum, topluluk 2) yerliler |
????? | ahbap | arkada?, tan??, g?nülde?** |
??? ????? | ahdetmek | ant i?mek |
????? | ahfad | torunlar, soy |
??? | ahi | eli a??k |
??? | ahir | son |
??? | ahit | 1) antla?ma, s?zle?me 2) ant 3) ?a? |
???? | ahize | alma?** |
????? | ahkam | yarg?lar |
????? | ahlak | akt?re, sa?t?re' |
???? | ahmak | beyinsiz, b?n |
????? | ahrar | ?zgürle?tirilmi? |
???? | ahraz | dilsiz-sa??r (kimse) |
????? | ah?ap | a?a?, tahta |
????? | ahval | durum, durumlar |
?????? | aidat | 1) ?denti 2) kesenek** |
?????? | aidiyet | 1) ili?kindir, de?ginlik** 2) ilgi |
????? | aile | ocak** |
???? | ait | ilgili, ili?kin, ili?ik |
?????? | akabinde | arkas?ndan, ard?ndan, ard? s?ra |
??? ????? | akdetme | s?zle?me, antla?ma, ba??t** |
????? | ak?bet | son, sonu?, durum |
??? | ak?l | 1) us 2) bellek 3) ??üt |
????? | akide | inan?, ??reti |
????? | abide | an?t, yap?t* |
???? | akil | 1) bilgin, bilge, bilgi? 2) sa?duyulu |
???? | akim | 1) k?s?r, verimsiz2) sonu?suz |
??? | akis | 1) yank?, tepki 2) yans?ma |
??? | akit | s?zle?me, ba??t |
??? ???? | akl?selim | sa?duyu |
????? | akran | ya??t* |
????? | aksam | b?lümler |
???? | aksi | ters, ge?imsiz |
??? ????? | aksülamel | 1) tepki 2) kar??l?k 3) geri bildirim, d?nüt** |
???? | ala | 1) iyi, ?ok iyi 2) üstün |
????? ??? | alaimisema | g?kku?a??, ebemku?a??** |
????? | alaka | ilgi, ili?ki |
????? | alamet | belirti, g?sterge, im, iz |
????? ????? | alametifarika | 1) simge, belirte?, g?sterge, ay?rta? 2) nitelik, ?zellik |
??? ?????? | alelacele | ivedilikle, ?abucak, ?ar?abuk |
??? ?????? | alelade | s?radan, baya??, ola?an, do?al |
??? ?????? | alelusul | 1) üstünk?rü, geli?igüzel 2) y?ntemine g?re, kurala uygun |
???? | alem | 1) evren, yaratk? 2) e?lenti 3) el |
??? | alet | ara?, ayg?t |
??? ???? | alem?ümul | 1) evrensel 2) tan?n?r |
???? | alenen | a??k?a, a??ktan a???a, gizlemeden |
???? | aleni | a??k, ortada |
????? | allame | bilgin, bilgili |
???? | aleyh | kar??, kar??t |
???? | ali | yüce, yüksek, ulu, üstün |
???????? | alicenap | 1) say?n, sayg?n 2) yüce g?nüllü, eli a??k |
???? | alim | bilgin, bilgi? |
???? | ama | g?rmez, g?rme engelli |
???? | ama | ancak, yaln?z |
???? | amele | i??i |
???? | amel? | 1) uygulamal? 2) i? üstünde 3) eylemsel |
?????? | ameliyat | i?lemce |
????? | ameliye | i?lem |
???? | amik | derin, dip |
???? | amil | 1) etken, i?leyici 2) i??i, yapan (ki?i), etken |
??? | amir | 1) y?netici 2) buyurucu, ba? |
??????? | amiyane | s?radan, baya??ca |
??? | amme | kamu |
???? ????? | amuduf?kari | omurga, belkemi?i |
????? | anane | gelenek |
?????? | ananevi | geleneksel |
??? | ani | 1) birden, ans?z?n 2) beklenmedik,apans?z |
??? | araz | 1) belirti 2) bulgu |
????? | arazi | 1) toprak 2) yer |
????? | arbede | ?at??ma |
????? | ardiye | y???ml?k |
????? | ar?za | aksakl?k, bozukluk |
????? | ar?za | bozukluk, aksama |
???? | arife | ?ngün |
??? | ar? | g?k, g?kyüzü |
??? | arz (I) | sunma, anlatma, bildirme |
??? | arz (II) | en, geni?lik |
??? | arz (III) | yer, yeryüzü |
??????? | arzu | istek, isteme, dilek, e?ilim, y?nelme |
??? | asa | de?nek |
???? | asabi | sinirli, ?fkeli |
????? | asabiyet | sinirlilik |
????? | asalet | soyluluk |
????? | asap | sinir, sinirler |
???? ????? | asar?atika | eski ??karmalar |
????? | asgari | en az, en a?a??, en dü?ük, en alt |
??? | as?l | 1) k?k, kaynak 2) ger?eklik 3) ger?ek |
????? | as?ll? | k?kenli, uyruklu |
????? | as?ls?z | 1) dayanaks?z, kaynaks?z 2) uydurma, yalan |
??? | as?r | yüzy?l |
???? | asi | ba?kald?ran, dikba?l? |
???? | asil | soylu |
???? | asker | sü, süer ** |
???? | asli | birincil, k?klü, ba? |
???? | asri | ?a?da?, ?a?c?l |
???? | a??k | 1) tutkun, vurgun 2) ozan 3) sevgen ** |
????? | a?iret | oymak** |
??? | a?k | sevi * |
????? | atalet | 1) tembellik, gev?eklik, uyu?ukluk 2) dinginlik, dura?anl?k, süredurum |
??? | ateh | bunama, bunakl?k |
???? | atfen | dayanarak, g?re |
??? | at?f | 1) y?neltme, ?evirme2) g?nderme |
???? | at?l | 1) i?e yaramaz, i?g?rmez 2) süreduran |
??? | ati | gelecek |
????? | avane | yardak??lar, kafadarlar |
???? | avdet | d?nü? |
???? | ayan | belli, a??k |
???? ???? | ayan beyan | apa??k, a??k se?ik, besbelli |
???? | aynen | oldu?u gibi |
??? | ayn? | benzeri, ?zde? |
????,????? | ayni(yet) | nesnesel, ?zde?lik |
???? | ayya? | i?kici |
????? ????? | ayyuka ??kmak | 1) g?klere ??kmak, ortaya ??kmak, yükselmek 2) yay?lmak |
???? | aza | üye |
???? | azamet | 1) ululuk 2) ?al?m, kurum |
????? | azami | en ?ok, en üst, en büyük, en yüksek |
???? | azap | ezin?** |
??? | azil | g?revden alma |
????? | azimet | gidi? |
????? | badire | dar ge?it, dar bo?az, s?k?nt? |
??? | bahir | deniz |
??? | bahis | 1) konu 2) s?z |
????? | bakaya | kal?nt? |
???? | baki | 1) artan, kalan 2) kal?ml?, ?lümsüz |
???? | bakir | el de?memi?, i?lenmemi?, bozulmam??, dokunulmam?? |
????? | bakire | k?z, k?z o?lan k?z, erden |
???? | bakiye | kalan, artan |
????? | bakliye | baklagil |
???? | bali? | 1) eri?kin, erin, yeti?kin 2) varan, bulan |
????? | bani | kurucu, kuran |
??? | bap | 1) kap? 2) b?lüm 3) konu |
???? | bariz | a??k, belirgin |
????? | basiret | sa?g?rü |
???? | basit | 1) yal?n, yal?n? ** 2) kolay 3) s?radan |
???? | bat?l | bo?, dayanaks?z |
????? | bat?ni | i?rek |
???? | bayi | 1) sat?c? 2) sat?? yeri |
???? | bazen | kimi kez, arada, arada bir, ara s?ra |
??? | baz? | 1) kimi 2) birtak?m |
??? | bedel | 1) kar??l?k, e?de?er 2) tutar |
??? | beden | g?vde |
?????? | bedhah | k?tü yürekli, k?tücül |
??? | bedir | dolunay |
???? | beis | sak?nca |
??? | beka | kal?m |
????? | bekaret | erdenlik** |
????? | belagat | 1) iyi konu?an (kimse) 2) s?zbilim |
????? | belahet | al?kl?k |
???? | belde | kent |
????? | belediye | yerel y?netim |
???? | berat | aklanma* |
???? | beyan | s?yleme, bildirme |
?????? | beyanat | deme?,bildiri |
???? ???? | beyanname *** | bildirge, bildiri |
???? | beyaz | ak* |
??? ????? | beynelmilel | uluslararas? |
???? | beyzi | s?be, yumurtams? |
????? | bidayet | ba?lama, ba?lang?? |
??? | bihakk?n | adamak?ll?, iyice |
??? ?????? | bilaistisna | ayr?ks?z |
?????? | bilakis | tersine |
??? ????? | bilavas?ta | dolays?z, do?rudan, do?ruca, dümdüz |
??????? | bilcümle | bütün |
?????? | bilfarz | diyelim ki, s?zgeli?i, ?rne?in, varsay?m |
?????? | bilfiil | edimli olarak, do?rudan |
??????? | bilhassa | ?zellikle |
????????? | bililtizam | bile bile, isteyerek |
?????????? | bilistifade | yararlanarak |
????????? | bilmukabele | 1) kar??l?kl? olarak 2) ben de, siz de |
??????? | bilumum | bütün |
???? | bina | yap? |
???? | binaen | 1) -den dolay?, -den ?türü 2) dayanarak |
???? ???? | binaenaleyh | dolay?s?yla, bundan dolay? |
?????? | bittabi | do?al olarak |
????? | bizatihi | kendisi, kendili?inden |
?????? | bizzat | kendisi, arac?s?z, do?ruca, do?rudan do?ruya |
???? | buhar | bu?u |
????? | buhran | bunal?m, bunluk**, s?k?nt? |
???? | buhur | tütsü |
??? | bur? | ükeg****[3][4] |
????? | butlan | ge?ersizlik, ?ürüklük |
??? | bud | 1) boyut 2) uzunluk |
???? | bülu? | ergenlik |
???? | bünye | yap? |
????? | cam?a | topluluk |
???? | cahil | bilgisiz, e?itimsiz,bilisiz** |
????? | casus | ?a??t** |
???? | cazip | ?ekici (ilgi), al?ml?, uygun (de?er), elveri?li |
???? | cebir | bask? |
???? | cedit | yeni |
????? | celse | oturum |
?????? | cemiyet | topluluk, dernek |
???? ???? | ceninisak?t | dü?ük |
???? | cenup | güney |
????? | cerahat | irin |
???? | cevap | yan?t* |
???? | cevaz | 1) onay, uygunluk 2) a?ma, ge?it verme |
???? | cihan | evren, yeryüzü |
???? | cihaz | ayg?t* |
??? | cihet | y?n, yan |
??? | cilt | deri |
??? | cisim | varl?k |
???? | civar | dolay |
???? | cümle | tümce |
??? | cüsse | g?vde |
???? | dahil | i?, i?eri |
?????? | dahiliye | i?i?leri |
???? | dair | ili?kin |
????? | daire | yuvarlak, d?nge |
????????? | darülfünun | bilgievi |
??? | darp | vurma, ?arpma, vuru? |
??? | def | tepme, kovma |
????? | defin | g?mme, topra?a vermek |
????, ??? | defa, kere | kez |
????? | delalet | 1) i?aret, iz, imge 2) arac?l?k, k?lavuz |
????? | define | g?mü |
???? | delil | kan?t |
???? | derece | 1) basamak, a?ama 2) birim 3) s?cak?l?er** |
??? | ders | ??rence** |
??? | deva | ??züm |
??? | devir | ?a? |
????? | devran | yeryüzü, evren |
???? | devre | 1) d?nem 2) d?nü?, d?ngü |
???? | dima? | 1) beyin2) bilin? |
????? | dirayet | dayan?kl?l?k, gü?lü |
???? | diyar | b?lge, yurt, ülke |
????? | dünya | yeryüzü*, evren |
??? | düvel | ülke(ler) |
????? | ebat | boyut |
???? | ebed? | sonsuz, sürekli, kal?c? |
????? | ebeveyn | anne baba |
???? | ebleh | b?n, aptal, beyinsiz, al?k |
????? | ecdat | ata, cet |
??? | ecel | ?lüm |
????? | ecnebi | yabanc?, el |
??? | eda | 1) davran??, tav?r 2) i?ve, naz |
?????? | edebiyat | yaz?n** |
????? | edevat | ara? gere? |
???? | edip | yazar, yaz?nc? |
????? | efrat | birey(ler), ki?i(ler) |
????? | ehemmiyet | ?nem |
????? | elbise | giysi |
???? | elim | ac?kl?, üzücü, ac?tan |
??? | emir | buyruk, komut |
????? | emniyet | güvenlik |
????? | emsal | ?rnek, benzer, e?de?er, denk |
?????? | endi?e | kayg?, s?k?nt? |
??? | eser | yap?t* |
???? | esir | tutsak* |
????? | esvap | giysi, giyecek |
???? | e?ya | 1) nesne 2) varl?k |
????? | etfal | ?ocuk |
????? | etraf | ortal?k |
????? | evrak* | belge |
??? | evvel | ?nce |
???? | eyyam | 1) ??karc? 2) devir |
??? | eza | ac?, s?k?nt?, üzüntü |
?? ???? | ezcümle | 1) belli ba?l?, ba?l?ca, topluca 2) sonu? olarak 3) ?rne?in, ?rnek olarak |
???? | faal | etkin |
??? | fark | 1) ayr?k, ayr?m, ayr??ma, ayr?l?k 2) de?i?ik |
???? | fahi? | a??r?, a?k?n** |
???? | fahri | onursal |
???? | faik | üstün, geli?mi?, yetenekli |
???? | fail | yapan, eden, i?leyen, sorumlu (kimse) |
???? | faiz | getiri, ürem ** |
??? | fakat | ancak, yaln?z |
???? | fakir | yoksul |
???? | fani | ?lümlü, gelip ge?ici, kal?ms?z |
???? | farazi | varsay?m(sal) |
??? | farz | gerek, gereklilik, zorunluluk |
???? | fas?k | 1) sapk?n, sapk?n 2) fas?k |
?????? | fas?l | aral?k, b?lüm, pay, d?nem |
???? | fasih | a??k, düzgün, anla??labilir |
?????? | fayda | yarar, kazan?, as? |
????? | fazilet | erdem, üstünlük, ‘'se?kinlik |
???? | fazla * | ?ok, a?k?n, art?k |
???? | feci | korkun?, ac?kl?, üzücü |
?? fenn *, ??? ?ilm * | fen, ilim | bilim |
???? | felah | 1) kurtulu? 2) ba?ar? 3) iyilik, mutluluk |
????? | felaket | y?k?m, k?tülük |
??? | fena | 1) k?tü, olumsuz, niteliksiz, ba?ar?s?z 2) üzücü |
????? | feragat | vazge?me, el ?ekme |
????? | feraset | anlay??, kavrama, sezgi, sezi? |
??? | fert | birey |
??? | feza | uzay |
????? | feyezan | ta?k?n |
???? | f?rkat | ayr?l?k |
???? | f?rsat | 1) ko?ul, olanak 2) uygunluk |
???? | f?trat | yarad?l??, do?a (kimse) |
??? | fikir | dü?ünce |
?? ??????? | filhakika | do?rusu, ger?ekten |
??? | fiil | eylem* |
???? | firar | ka???, kurtulma |
???? | fitne | ge?imsizlik, karga?a, arabozan (kimse) |
???? | fiyat | de?er (ürün), eder, kar??l?k |
??? | fuhu? | azg?nl?k, ta?k?nl?k |
????? | fuzuli | gereksiz, yersiz, bo?u bo?una |
???? | fücur | azg?nl?k, ta?k?nl?k |
???? | gaddar | ac?mas?z, ta? yürekli |
???? | gafil | ?nlemsiz, bo? bulunma, aymazl?k, uygunsuz |
????? | gaile | s?k?nt?, üzüntü |
????? | galeyan | ta?k?nl?k, kaynama, co?ma, ayaklanma |
????? | galiba | sanmak, g?rünü?e bak?l?rsa,san?r?m |
???? | galip | kazanmak, yenmek, üstünlük |
???? | galiz | 1) kaba (a?a??lama), ?irkin, uygunsuz, yak???ks?z 2) yo?un |
?? | gam | kayg?, üzüntü, ac?, s?k?nt?, karamsarl?k |
??? | gani | bol, ?ok |
????? | garabet | yad?rgan?c? |
??? | garip | 1) s?rad???, ?a??rt?c?, al???lmam?? 2) yoksul, yoksun, kimsesiz, dü?kün |
??? | gark | 1) batma, bat?r?lma, bo?ulma 2) bol, ?ok |
??? | garp | bat? |
??? | gayri | olmayan, ba?ka, d??? |
??? | g?da | besin* |
???? | hacet | 1) gerek, gerek?e
2) arac? |
???? | hacim | 1) yo?unluk 2) büyüklük 3) oylum |
????? | hadise | olay |
????? | haf?za | bellek |
???? | hafif | ye?ni ** |
?????? | hafriyat | kaz? |
?? | hak | pay* |
???????? | hakaret | a?a??lama |
????? | hakikat | ger?ek, do?ruluk |
???? | hakim | yarg?? |
??? hal *, ????? vaz?iyet * | hal, vaziyet | durum, konum |
????? | halef | ard?l, sonraki |
????? | halita | ala??m |
???? | halk | ulus, topluluk, budun** |
????? | hamaset | yi?itlilik, yüreklilik |
?????? | hamarat | becerikli |
????? | hami | 1) koruyan, kollayan, g?zeten, destek ??kan 2) kay?ran, kay?r?c? (kimse) |
????? | hamil | ta??y?c?, ta??yan, elinde bulunduran |
????? | hamile | gebe |
???? | hamiyet | 1) yurtsever, ulus sever 2) gayretli |
???? | hamle | 1) at?l?m 2) sald?r? |
?????? | hantal | a??r, yava? |
??? | hapis | 1) tutsak, tutuk, kapatma 2) al?koyma |
???? | harap | y?k?k |
????? | harabe | y?k?nt? |
????? | hararet | ?s? 1, s?cakl?k 2 |
?????? | harcama | gider |
?????? | harc?rah | yolluk |
????? | harika | ola?anüstü |
??? | har? | 1) ?deme, gider 2) vergi |
???? | hareket | devinim ** |
??? | harf | ses, imce ** |
???? | hari? | d??, d??ar? |
?????? | hariciye | d??i?leri |
??? | has | 1) ?zgü 2) kat???ks?z |
???? | hasar | bozma, y?kma, k?rma, d?kme |
??? ??? | hasbihal | s?yle?i |
???? | hasret | ?zlem |
???? | hassas | duyarl? |
???? | ha?ere | b?cek |
??? * | hata | 1) yanl??, yan?lg?, yanl??l?k, yan?lsama 2) su? |
????? | hat?ra | an? |
??? | hava | kal,kal?? |
??? | hav (I) | ülger |
????, ??? ?mr * | hayat, ?mür | ya?am, dirim, dirlik |
????? | hay?r (I) | yard?m, iyilik |
???? | hay?r (II) | yok,olmaz, ?yle de?il |
????? | haysiyet | sayg?nl?k |
??? | haz?m(etmek) | sindirim |
???? | hediye | arma?an |
??? | hiddet | k?zg?nl?k, ?fke |
????? | hikaye | ?ykü* |
???? | hilaf | kar??t |
???? | hilal | ay?a,yeniay |
?? | his | 1) duygu 2) duyu,duyum 3) sezgi |
????? | hissiyat | duygular,sezi?ler |
????? | hoca | ??retmen, ??retici, ??reten |
???? | hukuk | tüzük, tüze ** |
???? | husus | konu |
????? | hususi | 1) ?zel 2) ayr?cal?k |
???? | huzur | dirlik, erin? ** |
???? | hücre | g?ze ** |
???? | hücum | sald?r? |
?????? | hük?met | y?netim, erk |
?????? | hülasa | ?zet |
??? | hür | ?zgür, ba??ms?z |
????? | hürriyet | ba??ms?zl?k, ?zgürlük |
???? | hürmet | sayg? |
????? | hüsran | dü? k?r?kl??? |
???? | hüviyet | kimlik |
????? | hüzün | s?k?nt?, üzün? ** |
????? | ?srar | üsteleme |
??????? | idare, idari | y?netsel, y?netimsel, y?netme, yürütme |
????? | ifade | a??klama, anlat?, anlat?m |
?????? | iflah | düzelme, kurtulma, iyile?me |
?????? | iflas | bat?k, batk?nl?k |
????? | ifra?, istifra | 1) ?evirme 2) bo?altma, kusma, ??ürme, d?kme, bulant? (mide) |
??????? | idman | ?al???m, al??t?rma |
??????? | iptidai | ilkel |
????? | icra, icraat | uygulama, yürütme, yapma, eylem, ?al??ma, uygulama |
?????? | i?tima | toplant? |
?????? | i?tima | kavu?um |
??????? | i?timai | toplumsal |
???? | iddia | sav |
???? | idrak | 1)anlama, kavrama, ak?l erdirme 2) kavu?turma, imgeleme |
???????? | ihlal | bozma |
?????? | iftihar | ?vünme |
?????? | ihtiras | tutku |
?????? | ihtiya? | gereksinme ya da gereksinim |
?????? | ihtiyar | ya?l? |
?????? | ihtiyat | 1) yedek 2) sak?nma |
??????? | iktidar | erk, y?netim |
?????? | iktibas | al?nt? |
????? | ilave | ek |
????????? | ilelebet | sonsuza dek |
????? | ilham | esin |
?????? | iltica | s???nma |
??????? | iltifat | ?vgü, be?enme |
?????? | iltihak | kat?lma, kar??ma, kat?l?m |
????????? | iltihap | yang?, irin |
????? | imar | bay?nd?rl?k |
????? | imkan | olanak |
???? | imla | yaz?m |
?????? | imtihan | s?nav, yaz?l? |
?????? | imtina | ka??nma, sak?nma |
?????? | imtiyaz | ayr?cal?k |
?????? | inhisar | tekel |
????? | insan * | yaln?k, ki?i, kul * |
????? | in?a | yap?, yap?m, kurma, yaratma, yap?land?rma |
?????? | intiba | izlenim |
?????? | irtibat | 1) ileti?im, ba?lant?, ula??m 2) ili?ik |
?????? | intihal | a??rma |
?????? | irtifa | yükseklik |
???? | ?rsi | kal?tl?k, kal?t?ml?k |
??? | isim | ad |
?????? | iskan | yerle?tirme, yurtland?rma, konaklatma |
?????? | isnat | dayatma, dayand?rma |
?????? | israf | savurganl?k, tutumsuzluk' |
???????? | istifade | yararlanma |
??????? | istirahat | dinlenme |
??????? | istisna | ayk?r? |
??????? | isti?are | dan??ma, g?rü? sorma |
????? | isyan | ba?kald?r?, asilik |
?????? | i?tigal | u?ra?, u?ra??, ilgilenme |
?????? | i?tirak | ortakl?k |
????? | ithaf | adama, sunma |
?????? | itibar | sayg?nl?k |
?????? | itlaf | ?ldürme, yoketme, katletme, kald?rma |
?????? | ittifak | birlik, ba?da??m, ba?da?ma, anla?ma, uzla?ma, birle?me |
??????? | ittihat | birlik, birle?me |
????? | izah | a??klama |
?????? | izafet | g?relik |
????? | izhar | belirtme, g?sterme, ortaya ??kma, a???a vurma |
?????? | izdiva? | evlilik |
?????? | kabiliyet | yetenek, yeti |
????? | kabul | alma, onaylama, onama, isteme |
??? | kader | yazg? ** |
????? | kademe | basamak, a?ama |
??? | kafa | ba? |
???? | kafi | yeter(li) |
??? | kah?r | üzüntü, s?k?nt?, derin ac? |
????? | kaide | 1) kural 2) ayakl?k, dura?, tabanl?k |
???? | kaim | 1) ge?erli, ge?er, kullan?lan 2) var olan, ayakta duran |
?????? | kainat | evren |
????? | kalbur | elek |
??? | kalp | yürek |
??? | kamer | ay |
???? | kamil | 1) bütün, eksiksiz, yetkin, tam 2) a??rba?l?, eri?kin, olgun, bilgili (kimse) |
????? | kamus | s?zlük |
????? | kanaat | yeterlilik, yeterli bulma, inanma kan?kl?k |
????? | kanun | yasa, kural |
????? ????? | kanunuesasi | anayasa |
????? | kafiye | uyak |
????? ??? | kanunuevvel | aral?k |
????? ???? | kanunusani | ocak |
???? | kasvet | 1) s?k?nt? 2) karanl?k |
??? | ka?if | bulgucu |
???? | katip | yazman |
????? | kavim | budun, topluluk |
???? | kavis | e?iklik |
???? | kelime | s?zcük |
??? | kenef | ayakyolu |
???? | kesat | 1) durgun, azl?k 2) yokluk, k?tl?k |
???? | kesif | 1) yo?un, s?k 2) kal?n |
??? | ke?if | bulgu, bulu? |
???? | ketum | a?z? s?k? |
??? | keza | b?yle, b?ylece, ??yle, ?ylece |
????? | k?raat | okuma |
???? | k?sas | ?de?me |
????? | k?rm?z? | k?z?l, al |
??? | k?s?m | 1) b?lüm, a?ama, evre 2) pay |
???? | k?ta | 1) anakara 2) d?rtlük 3) b?lük, birlik (ordu) |
???? | k?vam | 1) yo?unluk 2) koyuluk (s?v?) |
????? | k?yafet | giysi, k?l?k |
???? | k?yam | 1) aya?a kalkma 2) giri?im 3) kalk??ma |
???? | k?ymet | 1) de?er 2) ?nem |
???? | kitap | betik ** |
??? | küfür | s?vme, s?vgü |
???? | kusur | bozukluk, elveri?siz, noksan |
??? | kuvvet | gü?, erk |
??? | küre | yuvar |
????? | latife | ?aka |
???? | lisan | dil |
???? | lügat | s?zlük |
?????? * | lüzumlu | gerekli |
?????? | macera | serüven |
???? | maa? | ayl?k |
???? | mabet | tap?nak |
???? | madd? | ?zdeklik ** |
???? | mafsal | eklem |
????? | ma?dur | k?yg?n ** |
??????? | ma?lubiyet | yenilgi |
????? | mahfuz | sakl? |
????? | mahiyet | 1) ?zgün, ?zlük 2) nitelik, yetkin, 3) i?yüz |
????? | mahluk | yarat?k |
????? | mahrum | yoksun |
????? | mahsul | ürün |
????? | mahsus | ?zgü |
????? | mahzun | üzgün, üzüntülü |
????? | makam | orun |
?????? | makbul | benimsenmi?, ilgi g?ren |
????? | makul | uygun, elveri?li |
???? | maksat, gaye, hedef | ama?, erek |
?? ????? | mamafih | durum b?yleyken, bununla birlikte (ba?la?) |
???? | mana | anlam |
????? | manev? | tinsel ** |
???? | mani | engel |
?????? | marifet | beceri, yetkinlik |
????? | maruf | 1) tan?nd?k, bilinen, ünlü 2) be?enilen, uygun g?rülen |
???? | masraf | gider, harcama |
???? | matbaa | bas?mevi |
????? | matbu | bas?l?, basma (yaz?m) |
???? | mavi | g?k?e ** |
???? | mazi | 1) ge?mi? 2) eski |
???? | mecaz | i?retileme, e?retileme |
????? | mecbur | zorunlu |
?????? | mecmua | dergi, yay?n |
????? | me?hul | bilinmeyen |
???? | medeni | uygar |
????? | medeniyet | uygarl?k |
????? | mefhum | kavram |
????? | mektep | okul |
????? | mekruh | 1) i?ren? 2) yasak, yasakl? |
???? | meleke | al??kanl?k |
??? | melez | k?rma |
????? | memleket | ülke, yurt |
????? | menfaat | 1) ??kar, 2) beklenti 3) yarar |
????? | merasim | t?ren |
????? | merhale | a?ama, evre, b?lüm |
????? | mersiye | a??t |
????? | mertebe | a?ama, evre, konum, b?lüm |
????? | mesafe | uzakl?k |
???? | mesela | ?rne?in |
????? | mesele | sorun |
????? | mesut | mutlu |
??????? | mesuliyet | sorumluluk |
????? | me?gul | 1) u?ra?ma, u?ra? 2) oyalama |
????? | me?hur | ünlü |
??????? | me?rubat | i?ecek |
????? | metanet | dayanma, dayan?kl?l?k, sa?laml?k |
???? mevki? ???? mekan * | mevki, mekan | yer, konum |
??????? | mevcudiyet | varolma, varl?k, varolu? |
????? | mevcut | elde olan, var olan, bulunan |
????? meydan *, ???? saha | meydan, saha | alan |
??? * | meyil | e?im, e?ilim |
???? | mezar | g?müt ** |
?????? | mikyas | ?l?ek, boyut |
???? | milli | ulusal |
?????? | milliyet | uyruk |
????? | m?nt?ka | b?lge |
????? | m?sra | dize |
????? | miras | kal?t ** |
????? * | misafir | konuk |
???? * | misal | ?rnek |
????? * | miskin | uyu?uk, m?ym?nt? |
?????? * | muamele | davran?? |
???? | muamma | bilmece |
????? | muas?r | ?a?da?, güncel |
????? * | muavin | yard?mc? |
????? * | mucize | tans?k ** |
???? | mugaddi | besleyici |
?????? | mugalata | yan?ltmaca |
???? muganni, muganniye | muganni, muganniye | ?ark?c? |
?????? | mugayeret | ayk?r?l?k |
????? | mugayir | ayk?r? |
???? | mu?ber | küskün, gücenmi?, darg?n |
???? * | mu?lak | 1) belirsiz, anla??lmaz, kar???k (i?, s?z, konu) 2) ?apra??k |
?????? | muhabere | ileti?im, ileti?me |
?????? | muhaceret | g?? |
????? | muhacim | sald?ran, sald?r?c? |
????? | muhacir | g??men |
???? | muhaddep | d?? bükey |
?????? | muhafaza | koruma |
?????? ??? | muhafazakar | tutucu |
????? | muhaf?z | koruyucu |
?????? | muhakeme | yarg?lama, uslamlama |
??? | müddet | süre |
???? | muhakkak | kesin(likle) |
???? | muhakkik | soru?turmac? |
???? | muhal | olanaks?z |
?????? * | muhalefet | kar??tl?k |
???? | muhammen | oranlanan, ?n g?rülen |
???? | muhammes | be?gen |
???? | muhammin | ?n g?ren |
?????? muharebe, ??? harb | muharebe, harp | sava? |
????? | muharip | sava??? |
???? | muharrer | yaz?l?, yaz?lm?? |
???? | muharrik | k??k?rt?c?, ayart?c? |
???? | muharri? | t?rmalayan, irkilten |
??????? | muhasamat | ?arp??ma |
?????? | muhasara | ku?atma |
?????? | muhasebe | say?c?l?k |
????????? | muhasebeci | say?c? |
????? | muhas?r | ku?atan |
????? | muhassala | bile?ke |
???? | muhassas | ayr?lm?? |
???? | muhat | ku?at?lm?? |
???? | muhavvil | d?nü?türen |
????? | muhavvile | d?nü?türücü |
????? | muhtelif | türlü, ?ok say?da, bir?ok |
????? | muhtemel | olas? |
??????? | muhteviyat | i?indekiler |
???? | mukaddes | kutsal, kutlu |
?????? | mukavele | s?zle?me |
?????? | mukavemet | dayanma, diren?, kar?? koyma |
????? | muntazam | düzgün, düzenli |
???? | murabba | d?rdül |
?????? | murafaa | duru?ma |
????? | mutedil | ?l?m(l?) |
???? | mutlak | salt, salt?k |
????? | mutlaka | kesinlikle |
?????? | muvaffakiyet | ba?ar? |
?????? | mübala?a | abartma |
?????? * | mücadele | ?aba, u?ra? |
???? | mücerrit | soyut |
?????? | müdafaa | koruma, savunma |
?????? | müdahale | kar??ma |
????? | müderris | e?itimci, e?itmen, ??retmen |
??? * | müddet | süre |
???? | müdrir | sidik s?ktürücü |
???? | müebbet | ya?am boyu, sonsuz, kal?c? |
???? | müeccel | ertelenmi? |
???? | müeddep | uslu |
?????? | müellefat | (yaz?l?) ??karma |
????,???? | müellif, muharrir | yazar |
???? | müemmen | sa?lanm?? |
???? | müennes | di?il |
????? | müessese | kurum |
???? | müessif | üzücü |
???? | müessir | dokunakl? |
???? | müessis | kurucu |
????? | müeyyide | yapt?r?m |
????? | müfekkire | dü?ünce gücü |
???? | müferrih | i? a??c? |
???? | müfret | tekil |
???? | müflis | batk?n |
??? * | mühim | ?nemli |
?????? | mükafat | 1) ?dül" 2) kar??l?k |
?????? | mülakat | g?rü?me, bulu?ma, konu?ma |
???? | mümin | inanan, inan?l? |
?????? * | münaka?a | tart??ma, s?z dala?? |
?????? * | münasebet | ili?ki, ilgi |
?????? | müracaat | ba?vuru |
???? | mürekkep | birle?mi?, birle?ik |
???? | mürettip | dizgici |
?????? | müsabaka | kar??la?ma |
????? | müsait | uygun, elveri?li |
?????? | müsamaha | ho?g?rü, katlanma |
????? | müsavi | e?it, e?, e?le?en, denk |
????? | müsrif | savurgan, tutumsuz |
????? | müspet | olumlu, kan?tlanm??, do?rulanm?? |
?????? | müstahkem | sa?lamla?t?r?lm??, desteklenmi? |
??????? | müstakbel | ilerideki, gelecekteki |
?????? * | müstehcen | uygunsuz |
?????? | müste?ar * | dan??man |
?????? | müstevli | ele ge?irme, yay?lma, bürüme |
????? * | müsvedde | 1) taslak 2) ?rnek |
?????,????? | mü?abih, mümasil | benzer |
?????? | mü?abehet | benzerlik |
???? | mü?ahhas | somut |
???? | mü?kül | gü?, gü?lük, ?etin |
???????? | mü?külpesent | gü? be?enen, titiz |
???? | mü?rik | ?oktanr?c? |
????? | mü?tak | türev |
????? | mü?tehi | istekli |
????? | mü?teki | yak?nan, s?zlanan |
??????? | mü?temilat | eklenti |
????? | mü?terek | ortak |
??????? | mü?tereken | ortakla?a |
????? | mü?teri | 1) al?c?, al?mc? 2) tüketici |
???? | müt'a | ge?ici kazan? |
?????? | mütalaa | 1) okuma 2) dü?ünce 3) irdeleme |
?????? | mütareke | ate?kes, b?rak??ma |
????? | müteaddit | ?ok, bir?ok |
????? | müteaffin | koku?uk, pis kokulu, koku?mu? |
????? | müteahhit | üstenci, yüklenici |
??????? | müteahhitlik | üstencilik, yüklenicilik |
???????? | müteakiben | arkadan, ard? s?ra, pe?inden |
?????? | müteakip | sonra, ard?ndan |
??????? | mütealiye | deneyüstücülük |
????? | müteallik | ili?kin, ilgili |
????? | müteammim | yayg?nla?m??, genelle?mi? |
??????? | mütearife | ünlü, tan?nan, belit** |
?????? | mütebaki | kalan |
????? | mütebasb?s | yaltak?? |
????? | mütebeddil | de?i?en, karars?z |
????? | mütebessim | gülümseyen, güle? |
????? | muteber | sayg?n, ge?erli olan, s?zü ge?er, güvenilir, inan?l?r |
?????? | mütecanis | ba?da??k |
?????? | mütecasir | yeltenen |
?????? | mütecaviz | sald?rgan |
????? | mütedeyyin | dindar |
????? | müteesir | üzüntülü |
????? | mütefekkir | dü?ünür |
????? | müteferrik | da??n?k |
????? | mütehammil | dayan?kl? |
????? | müteharrik | devingen, oynar |
????? | mütehass?s | uzman |
????? | mütercim | ?evirmen |
????? | müte?ebbis | giri?imci |
?????? | mütevaz? | al?akg?nüllü |
????? | müteveffa | ?lü, ?lmü? |
???? | müttefik | ba?la??k, yanda? |
?????? | müzakere | g?rü?me, dan??ma |
?????? | müzayede | a??k artt?rma |
???? | müzmin | süre?en |
????,???? | nadir, ender | seyrek |
???? | na?me | ezgi |
????? | nafile | bo?una |
???? | nakil | ta??ma |
????? | nakliye | ta??mac?l?k |
???????? | namus | ar |
????? * | nasihat | ??üt |
??????? | nazariyat | kuram, dü?ünce |
???? | naz?r | bakan |
??? * | nefes | soluk |
???? | nesi? | doku |
??? | nesil | ku?ak |
????? * | netice | sonu? |
??? | nevi | tür |
???? | nezif | kanama |
??? | n?s?f | yar?(m) |
????? * | nihayet | son(unda), sonu? |
???? * | nikah | dü?ün |
???? * | nispet | oran |
??????? | ni?an | simge, belirti, iz, i?aret |
??? * | nutuk | s?ylev |
???? | nüsha | 1) ?rnek 2) say? (bas?m-yay?n) |
???? | nokta | im |
???? | ra?men | kar??n |
???? | rahat | erin?, erin?li * |
???? | rak?m | yükseklik, yükselti |
???? | rakip | kar??da? |
???? | rayi? | sat?? de?eri |
??? | rey | oy |
???? | reis | ba?kan |
????? | rivayet | s?ylenti |
??? | ruh | tin ** |
????? | rutubet | ya?l?k, ?slakl?k |
???? * | rüya | dü? |
???? | safha | a?ama, evre, b?lüm |
???? | sahil | yaka, k?y? |
???? | sahip | iye ** |
????? | sahte | düzmece |
????? | sakin | durgun |
????? | samimi | i?ten |
??? | sarf | 1) tüketme, kullanma 2) ?ne sürme |
??? sath | sat?h | yüzey |
????? | seyyare | araba |
??? * | sebep | neden, gerek?e |
????? | sefalet | 1) yokluk, yoksunluk 2) dü?künlük, a?a??l?k |
????? | sefaret | büyükel?ilik |
????? | selamet | esenlik |
??? | sema | g?k |
??? * | sene | y?l |
??????? | serbest | ba??ms?z, ?zgür |
???? | seviye | düzey |
??? | s?hhat | sa?l?k |
??? | sihir | büyü |
???? * | sohbet | s?yle?i |
???? | sual | soru |
????? | suhulet | 1) kolayl?k, yumu?akl?k, uygunluk, incelik 2) ak?c? (konu?ma) |
??? | sulh | bar?? |
??? | suni | yapma, yapay |
???? | sük?t | sessizlik |
???? | sürat | h?z |
???? | ?ahit | tan?k |
????? | ?ahsi, ?ah?s | ki?isel, ki?i, ?zgü, ?zlük |
???? | ?air | ozan |
??? | ?ark | do?u |
??? | ?art | ko?ul |
???????,????? | ?atafat, ?atafatl? | g?steri?, g?steri?li |
????? | ?effaf | saydam |
??? | ?ehir | il |
???? | selef | ?ncel, ?nceki |
????? | ?evk | istek |
?? | ?ey | varl?k, nesne |
??? | s?la | bulu?ma, kavu?ma |
???? | ?iar | 1) ay?r?c? ?zellik 2) ülkü, ilke |
??? | ?iddet | 1) sertlik, a??r?l?k, kat?l?k 2) gü?lü |
???? | ?imal | kuzey |
?u??r * | ?uur | bilin? |
???? ?? | ?üpheli | san?k |
???? | tabaka | katman |
????? * | tabiat | do?a |
????? * | tabii | do?ma, do?al |
???????, ???? | tabiiyet/tebaa | 1) ba?l?l?k, ba??ml?l?k 2) uyruk |
?????,????? | tabir, ifade | deyi?* |
???? | tahakkuk | 1) ger?ekle?me, yerine getirme 2) kesinle?me, onaylama |
?????? | tahkim | sa?lamla?t?rma, berkitme, gü?lendirme |
????? | tahlil | inceleme |
?????? | tahliye | sal?verme, bo?altma |
????? | tahmin | kestirim* |
?????? | tahrip | k?rma, d?kme, y?kma, bozma, ?arp?tma |
?????? | tahsil | alma, getiri, elde etme, toplama |
??? | taht * | orun* |
???? | takas | de?i? toku? |
????? | takip | izlem, g?zlem |
??? | taksir | ?nlemsizlik, ?zensizlik, ?n g?rmeyerek |
??? * | talep | istek |
???? | talebe | ??renci |
??????? | talimat | 1) y?nerge, y?nlendirme 2) komuta |
???? | tamim | genelge |
????? *???????* | tamir, tadilat | onar?m |
??? | taraf | bulun** |
?????? | taraftar | bulunda?** |
????? | tarih | günay** |
???? | tasallut | sark?nt?l?k |
???? | tasavvur | canland?rma, tasar? |
????? | tasdik | onay |
????? | tashih | düzeltme |
????? | tasvir | betimleme |
????? | tayyare | u?ak |
????? | tay?n | 1) az?k 2) pay |
????? | tayin | 1) atama 2) sonu?, belirleme |
'????? | tavsiye | ?neri, sal?k |
????? | taziye | ba?sa?l??? |
????? | tazmin | kar??lama |
????? | tazyik | bas?n?(l?), bask?, s?k??t?rma |
????? | teadül | denklik |
????? | teammü(den) | 1) tasarlayarak 2) bilin?li, bilerek 3) isteyerek, dü?ünülerek |
????? | teamül | 1) yap?lageli? 2) tepkime, davran?? |
???? | tebellü? | 1) bildiri, ileti 2) eri?me, anlama |
???? | tebessüm | gülümseme |
????? | tebdil | de?i?iklik |
????? | tebli? | bildiri, iletme, ula?t?rma |
????? * | tebrik | kutlama |
????? | tecahül | bilmezlikten gelme |
????? | tecavüz | sald?r? |
???? | teceddüt | yenilenme |
???? | tecelli | belirme, ortaya ??kma, g?rünme, yerine gelme |
???? | tecerrüt | 1) uzakla?t?rma, soyutlama 2) soyma |
???? | tecessüm | g?rünme, boyutland?rma, bi?imlenme |
????? | tecil | 1) erteleme 2) bekletme |
????? | tecrübe | deneyim |
????? | tecrit | ay?rma, ayr? tutma, soyutlama |
???????? | te?hizat | donan?m, donat?m |
????? | tedarik | elde etme, sa?lama, donatma, bulundurma, yeti?tirme |
????? | tedavi | iyile?tirme, sa?alt?m |
????? | tedavül | ge?erlilik, dola??m, sürüm |
????? | tedbir | ?nlem |
???????? | tedrisat | e?itim, ??retim |
??????? | tedricen | giderek, gittik?e, azar azar, ad?m ad?m |
???? | teessüs | yerle?tirme, olu?turma, k?kle?tirme |
???? | tefekkür | dü?ünme, dü?ünü? |
?????? | teferruat | ayr?nt? |
????? | tefrik | 1) b?lüm, b?lük 2) anla?mazl?k |
????? | tefrika | ay?rt etme, se?mek |
????? | tefsir | 1) yorum 2) a??klama |
???????? | tehdit | g?zda??, korkutma |
?????? | tekabül | 1) b?lüm, b?lük 2) anla?mazl?k |
????? | tekamül | evrim, eri?im, geli?im, geli?me, olgunla?ma |
????? | tekaüt | emeklilik |
???? | tekeffül | yükümlenme |
????? | teklif | ?neri |
????? | tekrar | yine |
????? | teksir | ?o?altma |
????? | tekzip | yalanlama |
???? * | tela? | tasa, kayg? |
?????? | telif | uzla?t?rma |
????? | temiz | 1) ar?, duru 2) kirsiz |
????? | tenasüp | uyum, uygunluk, yak?nl?k |
????? | tenvir | 1) ayd?nlatma, ???kland?rma 2) bilgilendirme, bilgi verme, a??klama (ayd?nlatma) |
????? | tembih | uyar? |
????? ? | tercih etmek | ye?lemek |
????? | tercüme | ?eviri |
???? | tereddüt | duraksama |
????? | tertip | düzen |
????? | tesir | etki |
???? | teselli | avunma |
???? | tesettür | ?rtünme |
????? | te?his | tan? |
????? | te?kil | olu?um, olu?ma, varolma, kurma |
????? | te?kilat | 1) olu?um, kurum 2) ?rgüt |
????? ??? | te?rinievvel | ekim |
????? ???? | te?rinisani | kas?m |
????? | te?vik | ?zendirme, k??k?rtma |
????? | teyit | do?rulama, do?rulatma, ger?ekleme |
??? | tuhaf | garip, al???lmam??, ?a??rt?c? |
?????? | tumturak | g?rünme, belirme, ortaya ??kma |
????? | tevhid | e?siz, benzersiz, tek olmak |
????? | tezahür | g?steri? |
????? | umumi | genel, kamusal |
????? | usul | yava?, a??r |
??? | usul | y?ntem, yol, yordam, izlence |
????? | unvan | san |
????? | üslup | bi?em |
??? | vaat | s?z |
??? | vaka | olay |
???? | vakur | a??rba?l? |
??? | vas?f | nitelik |
????? | vas?ta | ara? |
???? | vasi | 1) yükümlü2) engin |
??? | vatan | yurt |
?????? | vatanda? | yurtta? |
??????? | vazge?mek | caymak |
????? | vazife | g?rev |
? | ve | ile, yene |
??? | vehim | kuruntu |
????? | vilayet | il |
??? | yeis | umutsuzluk, karamsarl?k |
???? | yani | sonu?ta, s?zün ?zü, do?rusu |
???? | zail | yok olan, ortadan kalkan, süreksiz |
???? * | zamir | ad?l* |
???? * | zaruret, zaruri | 1) yoksunluk, yoksul 2) ka??n?lmaz |
??? | zat | kimse, ki?i, kendi, ?zü |
???? | zaten * | do?rusu, ?zde, ger?ekte |
????? | zaviye | 1) a?? 2) anlay??, g?rü?, bak?? a??s?, yakla??m |
??? | zulüm | ezin?** |
???? | zümre | 1) tak?m topluluk2) tür |
* Yeni Türk?e kar??l?klar?yla birlikte günümüzde de ?a?da? Türk?ede kullan?lmakta olan eski s?zcükler.
** Eski s?zler kadar s?k?a kullan?lmayan yeni s?zler.
*** S?zler Arap?a ile Fars?a birle?imidir.
Fars?a k?kenli al?nt? s?zler
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]Bu listede Fars?a k?kenli s?zcüklerin Osmanl? Türk?esindeki yaz?l??lar?, Türk?edeki günümüz yaz?l??lar? ve ?z Türk?e kar??l?klar? yer almaktad?r.
Günümüzde bir?ok Fars?a s?z, ?a?da? Türk?e i?erisinde kullan?lmaktad?r. ?yle ki, Türk?ede 1,500‘e yak?n Fars?a k?kenli s?zcü?ün bulundu?u bilinmektedir. Ancak bu s?zlerin bir?o?unun Arap?a k?kenli s?zcüklerden farkl? olarak Türk Dil Kurumu taraf?ndan ?nerilen birer Türk?e kar??l??? bulunmamaktad?r. Türk Dil Kurumu da ge?mi? süre? i?inde Fars?a k?kenli s?zlerin Türk?e i?ine kal?c? olarak i?ledi?ini ?ne sürerek daha ?ok Arap?a k?kenli s?zleri Türk?ele?tirme yoluna gitmi?tir. ?yle ki tarihi süre? i?inde Arap kültürü ve dili, Türkler taraf?ndan daha yabanc? olarak kar??lanm??t?r. Aslen Türk?e s?zlerin Fars?a yaz?l??lar? i?in kullan?lan Osmanl? Türk?esi, buna kar??l?k Arap?a ile daha uzak yaz? sistemine iye idi.
Osmanl? Türk?esi s?zler | Günümüz yaz?l??? | ?a?da? Türk?e kar??l??? |
---|---|---|
????????? | abdesthane | ayakyolu |
????? | abdest | yunup, yunmak |
???? | agah | bilgili, uyan?k, ?ng?rülü |
???? | agu? | kucak |
???? | ahenk | uyum |
????? | aheste | yava?, a??r |
????? | alayi? | g?steri? |
???? | arzu | istek, dilek |
??? ??? | arzuhal** | dilek?e |
????? | asayi? | güvenlik |
????? | asude | dingin, sessiz |
????? | asuman | g?kyüzü |
????? | a?ikar | a??k, besbelli, ortada |
???? | a?ina | tan??, bili? 2) bilen, anlayan |
??? | ate? | od |
????? | avare | i?siz, aylak |
???? | ayin | kutt?ren |
???? | azar | paylama |
???? | azat | erkin b?rakma |
????? | bahane | s?zde neden, nedensi |
???? | bahar | ilkyaz |
??? ????? | bah?(etmek) | eri?tirmek, vermek |
???? | bah?i? | sevinmelik |
??? | baht | yazg? |
?????? | bahtiyar | mutlu |
????? | bahts?z | karayaz?l?, karagünlü |
?????? | bahusus** | ?zellikle, hele, üstelik |
????? | becayi? (etmek) | kar??l?kl? yer de?i?tirmek |
????? | bedava** | kar??l?ks?z, emeksiz |
????? | bedbaht | mutsuz |
????? | bedbin | k?tümser |
????? | beddua** | ilen?, ilenme, karg?? |
behemehal** | kesinlikle, ne yap?p yap?p, her durumda | |
??? | beher | her bir |
???? | bende | kul, k?le |
????? | beraber | birge, birlikte |
beraber(e kalmak) | yeni?ememek | |
????? | berbat | k?tü, ?ok k?tü |
?????? | berdevam** | sürüp giden |
????? | berdu? | ba??bo? |
??????? | bermutat** | al???lageldi?i gibi, al???lad??? gibi |
????? | bertaraf** | kald?r?lm??, giderilmi? |
?? | bet | k?tü, ?irkin |
???? | beter | daha k?tü |
?????? | beyhude | bo?una, bo? yere, yarars?zca |
?????? | bi?are | umars?z |
?????? | bigane | 1) ilgisiz 2) yabanc? |
?? ??? | bihaber** | 1) bilgisiz |
?? ???? | biperva | 1) ?ekinmez, sak?nmaz 2) korkusuz 3) ?ekinmeden, korkmadan |
????? | birader | 1) erkek karde? 2) arkada? |
????? | bitap | bitkin, yorgun (arg?n) |
?? ??? | bitaraf** | yans?z, yan tutmayan |
????? | bizar | bezmi?, b?km??, tedirgin |
???? | buse | ?pücük |
??? | cenk | sava? |
???? | ?abuk | ivedi * |
???? | ?are | ??züm |
???? | ?ehre | yüz |
???? | ?ember | yuvarlak |
?e?it | tür | |
??? ?? ?ehar-yek | ?eyrek | d?rtte bir |
??? | dert | a?r? |
??? | di?er | ?bür, ?teki |
???? | dü?man | ya?? * |
????? | ecnebi | el, yad * |
?????? | endi?e | kayg? |
????? | güzide | se?kin |
???? | hasta | sayr?* |
???? | henüz | daha |
???? | hemen | ?abucak |
?????? | kurnaz | a??kg?zlü |
????? | mehtap | ay ????? |
????? | pabu? | ayakkab? |
?????? | rüzgar | yel |
???? | sade | yal?n |
?????? | sarho? | esrik * |
??? | ser | ba? |
?? | serbest | erkin * |
????? | serseri | ba??bo? |
???? | siyah | kara |
??? ???? | sonbahar | güz |
???? | taze | yeni |
???? | tembel | eringen****,a??rcanl?* |
????? | viran | y?k?k |
???? | yaver | yard?mc? |
yeknesak | tekdüze | |
?? ???? yekpare | yekpare | bütün |
??? | zehir | a?? * |
????? | zengin | bay, vars?l *, varl?kl? |
??? | zor | ?etin |
* Yeni s?zler eski s?zler kadar s?k?a kullan?lmamaktad?r.
** S?zler Fars?a ile Arap?a birle?imidir.
*** S?zler Eski kitaplar, ansiklopediler veya tarihi bir belgeden bulunan s?zcük kar??l???d?r (TDK'da bulunmayabilir).
**** Di?er O?uz ?be?i dillerinden ya da K?p?ak ?be?inden al?nan,Anadolu'da yerel toplumca var olan s?zcükler.
Frans?zca k?kenli al?nt? s?zler
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]Yunanca veya Latince k?kenli Frans?zca s?zcükler, Türk?eye 19. yüzy?lda girmeye ba?lad?. ?zellikle Tanzimat D?nemi sonras?nda bu oran artmaya ba?lad?. Günümüzde yakla??k 5,000 Frans?zca s?zcük Türk?ede yer almakta olup, ?o?u günlük ya?amda kullan?l?r.
Ge?en s?zler | Türk?e kar??l??? | ?zgün Frans?zca yaz?m? |
---|---|---|
aberasyon | sap?n? | aberration |
ablatif | ??kma durumu | ablatif |
abone | 1) sürdürümcü 2) sürdürüm | abonné |
absorbe | 1) emme 2) so?urma | absorbé |
abstre | soyut | abstrait |
absürt | sa?ma, usd??? | absurde |
adaptasyon | uyarlama | adaptation |
adapte | uyarlanm?? | adapté |
adapt?r | uyarla? | adapteur |
adenit | akkan yang?s? | adénite |
adres | bulunak | adresse |
aerometre | hava?l?er | aéromètre / η αερομετρ?α |
afazi | s?z yitimi | aphasie / η αφασ?α |
aferist | vurguncu, ??karc? | affairiste |
afi? | as? | affiche |
afi?e | a??klamak, a???a vurmak | affiché |
afoni | ses yitimi | aphonie / η αφων?α |
aforizma | ?zlüs?z, ?zs?z, ?zdeyi? | aphonie / ο αφορισμ?? |
aglütinasyon | kümele?im | agglutination |
agnosi | tan?s?zl?k | agnosie / η αγνωσ?α |
agnostik | bilinemezci | agnostique ο/η/το αγνωστικ-/??/?/?ν |
agorafobi | alan korkusu | agoraphobie / η αγοραφοβ?α |
agrafi | yazma yitimi | agraphie / η αγραφ?α |
agrandisman | büyültme | agrandissement |
ajan | 1) g?revli, arac? 2) gizli g?revli, gizmen | agent |
ajanda * | anda? | agenda |
ajur | delikli i?leme, g?zenek | ajour |
akont | ?ndelik | àcompte |
akort | (?alg? i?in) düzen | accord |
akromatopsi | renkk?rlü?ü | achromatopsie / η αχρωματοψ?α |
akrosti? | adlama | acrostiche / η ακροστοιχε?α |
aks | dingil | axe |
aksan | vurgu, s?yleyi? | accent |
akselerasyon | ivme | accélération |
akselerograf | ivmeyazar | accélérographe |
akselerometre | ivme?l?er | accéléromètre |
aksesuar * | 1) eklenti 2) donat?ml?k | accessoire |
aksiyom | belit | axiome / το αξ?ωμα |
aksiyon | eylem | action |
aksiyoner | payda? | actionnaire |
aktif * | 1) etkin, canl? 2) etkili, etken | actif |
akt?r | (erkek) oyuncu | acteur |
aktüel | güncel | actuel |
akustik | 1) yank? bilimi 2) yank? düzeni 3) yank?lan?m, sesda??l?m | acoustique / η ακουστικ? |
akuzatif | belirtme durumu | accusatif |
akü (akümülat?r) | ak?mtoplar | accumulateur |
alafranga | bat?l?ca | alla franca |
alaminüt | ?ar?abuk, ayaküstü | à la minute |
alarm | tetikdur | alarme |
alaturka | do?uluca | alla turca |
alegori | yerine | allégorie / η αλληγορ?α |
aleksi | okuma yitimi | alexie / η αλεξ?α |
alfabe | abece | alphabet / το αλφ?βητων |
alivre | dal?nda sat??, ?nceden sat?? | à livrer |
almanak | y?ll?k | almanach |
alpinizm | da?c?l?k | alpinisme |
alpinist | da?c? | alpiniste |
alternatif * | 1) se?enek 2) alma??k 3) dalgal? | alternatif |
alternat?r | dalgal? ak?m üreteci | alternateur |
altimetre | yükseklik?l?er | altimètre |
altruist | ?zgeci, ?zgecil, elcil | altruiste |
altruizm | ?zgecilik, elcillik | altruisme |
amat?r | ?zengen, ?zenci | amateur |
ambalaj (yapmak) | sarmak | emballage |
ambale (olmak) | 1) ?a?k?na d?nmek 2) ba?? ?i?mek | emballé |
ambargo | engelleyim | embargo |
amblem | belirtke | emblème / το ?μβλημα |
ambulans | cankurtaran (ta??t) | ambulance |
amenajman | düzenleyim | aménagement |
amfibi | yüzergezer | amphibie / το αμφ?βιων |
amnezi | bellek yitimi | amnésie |
amoral | akt?red???, t?red??? | amoral |
amortisman | s?nüm | amortissement |
amortis?r | yumu?atmal?k | amortisseur |
amplifikat?r | yükselte? | amplificateur |
ampirizm | deneycilik | empirisme |
anabolizma | ?zümleme | anabolisme |
anakronik | ?a?a??ml?k | anachronique / αναχρονικ? |
anakronizm | ?a?a??m | anachronisme / ο αναχρονισμ?? |
analitik | 1) irdeleyici 2) irdelemeli | analytique / αναλυτικ-??/?/?ν |
analiz * | irdeleme | analyse / η αν?λυσι? |
analjezi | ac? yitimi, a?r? yitimi | analgésie / η αναλγησ?α |
analjezik | a?r?kesici | analgésique / αναλγητικ-??/?/?ν |
analoji | 1) benze?im, benzeme 2) ?rnekseme 3) and?r??ma | analogie / η αναλογ?α |
anar?i | 1) ba?s?zl?k 2) karga?a | anarchie /η αναρχ?α |
anar?ik | karga?al?, kar???k | anarchique / ?ναρχο? αναρχικ?? |
anar?ist | 1) ba?tan?maz 2) karga?ac? | anarchiste / ο αναρχικ?? |
anatomi | 1) g?vde yap?s? 2) g?vde bilimi 3) i?yap? | anatomie / η ανατομ?α |
an?üez | bal?k ezmesi | anchois |
anemi | kans?zl?k | anémie / η αναιμ?α |
anestezi | uyu?turma | anesthésie / η αναισθησ?α |
anestezik | uyu?turucu, duyumsuzla?t?r?c?, bay?lt?c? | anesthésique / αναισθητικ-??/?/?ν |
angaje | ba??ml?, ba?lanm?? | engagé |
angajman | ba?lant? | engagement |
animizm | canl?c?l?k | animisme / ο ανιμισμ?? |
anjin | bo?az yang?s? | angine |
anket | soru?turma, sormaca | enquête |
anket?r | soru?turmac?, "sormacac?" | enquêteur |
anomali | sap?kl?k, sapakl?k | anomalie / η ανομαλ?α |
anonim | ads?z | anonyme / η ανωνυμ?α |
anons | (sesli) duyuru | annonce |
anormal | 1) ola?and???, dengesiz 2) sap?k | anormal / αν?μαλ-ο?/η/ον |
anot | art?u? | anode |
ansiklopedi | bilgilik | encyclopédie / η εγκυκλοπα?δια |
antant | antla?ma | entente |
anten | duyarga | antenne |
anterit | inceba??rsak yang?s? | entérite |
antet | ba?l?k | en-tête |
antik | ilk?a? i?i | antique |
antikor | kar??n?zdek | anticorps |
antipati | sevimsizlik, so?ukluk, kar??tduyu | antipathie / η αντιπ?θεια |
antitez | kar??sav | antithèse / η αντ?θεση |
antoloji | se?ki | anthologie / η ανθολογ?α |
antre | giri? | entrée |
antrenman | 1) ?al???m 2) al??t?rma | entra?nement |
antren?r | ?al??t?r?c? | entra?neur |
antrparantez | ayra? i?inde, ayr?ca, s?ras? gelmi?ken | entre parenthèses |
anyon | eksin | anion |
apandisit | k?rba??rsak yang?s? | appendicite |
apel | ?a?r?m | appel |
aperitif | a?ar | apéritif |
apolet | omuzluk | épaulette |
apraksi | i?lev yitimi | apraxie / η απραξ?α |
apriori | ?nsel | à priori |
apse | irinlenme, yang?, irin?i? | abcès |
arabesk | 1) arap müzi?i 2) giri?ik bezeme | arabesque |
aranje (etmek) | düzenlemek, uyarlamak | arrangé |
aranjman | düzenleme | arrangement |
araz?z | yersular | arroseuse |
areometre | s?v??l?er | aréomètre |
aristokrasi | soyluerki | aristocratie / η αριστοκρατ?α |
aristokrat | beysoylu, soylu | aristocrate |
aritmetik | 1) say? bilimi, say?bilgisi 2) say?bilimlik, say?bilgilik | arithmétique |
arkaik | eskil | archa?que / αρχα?κ-??/?/?ν |
arkaizm | 1) a?n?l?k, eskillik 2) ?a?a??m | archa?sme / ο αρχα?σμ?? |
arkeolog | kaz?bilimci | archéologue / ο αρχαιολ?γο? |
arkeoloji | kaz? bilimi | archéologie / η αρχαιολογ?α |
armatür | donat? | armature |
armoni | uyum | harmonie / η αρμον?α |
ar?iv | belgelik | archives/ το αρχε?ων |
arter | 1) atardamar 2) anayol | artère / η αρτηρ?α |
arterit | atardamar bozuklu?u | artérite / η αρτηρ?τι? |
artist | 1) sanat?? 2) oyuncu | artiste |
asimetri | bak???ms?zl?k | asymétrie / η ασυμμετρ?α |
asimetrik | bak???ms?z | asymétrique / ασυμμετρικ-??/?/?ν |
asimilasyon | 1) ?zümleme 2) benze?me | assimilation |
asistan | yard?mc? | assistant |
aspirat?r | emme? | aspirateur |
astronomi * | g?k bilimi | astronomie / η αστρονομ?α |
astronot | uzayadam?, g?kmen | astronaute / ο αστρονα?τη? |
atak | 1) at?l?m, ak?n 2) sald?r? | attaque |
atavizm | atac?l?k | atavisme |
ateizm | tanr?tan?mazl?k | athéisme / ο αθε?σμ?? |
atlet | yar???mc? | athlète / ο αθλητ?? |
atletizm | yar???mc?l?k | athlétisme / ο αθλητισμ?? |
at?lye | i?lik | atelier |
avangart | ?ncü | avant-garde |
avanproje | ?ntasar? | avant-projet |
avans | ?ndelik | avance |
avantaj * | 1) ??kar, yarar 2) üstünlük | avantage |
averaj | ortalama | average |
bagaj | 1) yük, denk 2) yük yeri | bagage |
baget | ?ubuk | baguette |
balans | denge | balance |
balast | k?rmata? | ballast |
balistik | at?? bilimi | balistique |
bandaj | 1) sarg? 2) kay?? | bandage |
bank | s?ra | banc |
banliy? | dolayl?k, ?evre, y?rekent | banlieue |
baraj | 1) su bendi 2) bü?et, ba?la?? 3) engel | barrage |
barisfer | a??ryuvar | barysphère / η βαρυσφα?ρα |
bariyer | tosuk | barrière |
barometre | bas?n??l?er | baromètre / το βαρ?μετρο |
batonsale | tuzlu?ubuk | baton salé |
bej | sazrengi | beige |
betoniyer | karma? | bétonnière |
biblo | süslük | bibelot |
bigudi | sarma?, k?v?rtma? | bigoudi |
bisiklet | ?iftteker | bicyclette |
biyografi | ?zge?mi?, ya?am?yküsü | biographie |
biyoloji | ya?am bilimi, dirim bilimi | biologie |
biyonik | 1) dirimkurgusu 2) dirimkurguluk | bionique |
biyosfer | dirimyuvar? | biosphère |
blokaj | 1) bekletim 2) y???m | blocage |
bl?f | kand?rmaca, kurus?k? | bluff |
bobin | sar?ml?k | bobine |
boks | yumrukoyunu | boxe |
bombard?man | topa tutma | bombardement |
bombe | ?i?kinlik, kabar?kl?k | bombé |
bonbon | ?ekerleme | bonbon |
bone | ba?l?k | bonnet |
bonk?r | elia??k, iyiliksever | bon coeur |
bonservis | iyi i? belgesi, i? ba?ar? belgesi | bon service |
botanik | bitki bilimi | botanique / η βοτανικ? |
boykot | direni? | boycott |
brakisefal | k?sakafal? | brachycéphale |
bran? | dal, kol | branche |
br?ve | uzluk belgesi | brevet |
brül?r | yaka?, yakma? | br?leur |
brüt | kesintisiz | brut |
bukle | büklüm, k?vr?m | boucle |
buldozer | yoldüzler, yoldüzer | bulldozer |
bulvar | genyol | boulevard |
burjuva | kentsoylu, kenter | bourgeois |
burs | ??renimlik | bourse |
done | veri | donnée |
detay * | ayr?nt? | détail |
direkt * | do?rudan | directe |
dikte * | yazd?r?m | dictée |
doktrin * | ??reti | doctrine |
doküman * | belge | document |
domestik | evcil | domestique |
dominant | bask?n | dominant |
egzersiz * | al??t?rma | exercice |
endemik * | salg?n | endémique |
enerji * | erke | énergie |
enflamasyon * | yang? | inflammation |
enformasyon, enformatik * | bili?im | information, informatique |
enteresan * | ilgin? | intéressant |
eritrosit | alyuvar | érythrocyte |
eksper* | bilirki?i | expert |
faks * | belge?, belgege?er | fax |
fakt?r * | etken | facteur |
filoloji | dil bilimi | phylologie |
filtre * | süzge? | filter |
fizyoloji * | i?lev bilimi | physiologie |
fonksiyon * | i?lev | fonction |
fotokopi * | t?pk?bas?m | photocopie |
garanti * | güvence | garantie |
global * | dünyal?k | globale |
gramer | dil bilgisi | grammar |
grup * | ?bek | groupe |
halüsinasyon * | varsan? | hallucination |
histoloji | doku bilimi | histologie |
homojen * | ba?da??k | homogenous |
illüzyon * | yan?lsama | illusion |
istatistik * | say?mlama | statistiques |
izolasyon * | yal?t?m | insulation |
kalite * | nitelik | qualité |
kampüs * | yerle?ke | campus |
kapasite * | s??a, kapsam | capacité |
karakter * | ki?ilik | caractère |
katabolizma | yad?mlama | catabolisme |
kategori * | ulam | catégorie |
kompleks * | karma??k | complexe |
komünikasyon * | ileti?im | communication |
konsantrasyon * | deri?im | concentration |
konsolidasyon * | süreletme | consolidation |
kontrol | denetim | contr?le |
kramp | kas?n? | crampe |
kriter * | ?l?üt | critères |
kronik * | süre?en | chronique |
lenf * | akkan | lymphe |
liste * | dizelge | liste |
lokosit | akyuvar | leucocyte |
medya * | bas?n-yay?n | média |
mekanizma * | düzenek | mécanisme |
meridyen * | boylam | méridien |
mesaj, posta * | ileti | message |
metamorfoz * | ba?kala??m | métamorphose |
metot * | y?ntem | méthode |
monoton * | tekdüze | monotone |
moral * | ?zgü? | morale |
mutasyon * | de?i?inim | mutation |
normal * | ola?an | normale |
numara * | say? | nombre |
objektif * | nesnel | objectif |
organizasyon * | düzenleme | organisation |
orijinal * | ?zgün | original |
otorite * | yetke | autorité |
over | yumurtal?k | ovaire |
paradoks * | ?eli?ki | paradoxe |
pasif * | edilgen | passif |
performans * | ba?ar?m | performance |
plaj * | kumsal | plage |
plato * | yayla | plateau |
popüler, favori * | g?zde | populaire, favori |
prensip * | ilke | principal |
prezantasyon | sunum | présentation |
primer | birincil | primer |
problem * | sorun | problème |
prodükt?r | yap?mc? | producteur |
program * | izlence, yaz?l?m | programme |
proje * | tasar? | projet |
prosedür * | i?lem, i?leyi? | procédure |
proses * | süre? | process |
provokasyon | k??k?rtma | provocation |
radyoaktif * | ???n etkin | radioactive |
rand?man * | verim | rendement |
rapor * | yazanak | rapport |
rejis?r | y?netmen | régisseur |
resesif | ?ekinik | récessif |
restoran * | a?evi | restaurant |
rezistans | diren? | résistance |
sekunder * | ikincil | secondaire |
sekreter * | yazman | secrétaire |
sembol * | simge | symbole |
semptom * | belirti | sympt?me |
sentez * | bire?im | synthèse |
sistem * | dizge | système |
simülasyon * | ??rence | simulation |
solüsyon | ??zelti | solution |
spesifik | ?zgül | spécifique |
spesiyal | ?zel | spécial |
standart * | ?l?ün | standard |
statik * | duruk | statique |
statü * | durum | statut |
subjektif * | ?znel | subjectif |
sübvansiyon * | destekleme | subvention |
teori * | kuram | théorie |
testis * | erbezi | testicle |
trotu[v]ar | kald?r?m | trottoir |
tüm?r * | ur | tumeur |
versiyon * | sürüm | version |
viraj * | d?neme? | virage |
ultrason * | yans?lan?m | ultrason |
* Bu s?zcüklerin hem Frans?zca, hem Türk?e kar??l?klar? ?e?itli yerlerde kullan?lmaktad?r.
Di?er diller k?kenli al?nt? s?zler
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]Ge?en s?z | Türk?e kar??l??? | ?zgün diller | ?zgün yaz?m? |
---|---|---|---|
abluka | ku?at?m, ku?atma, ?evirge | ?talyanca | abloco |
aforoz | toplumd???lama | Yunanca | ο αφορισμ?? |
akut | ive?en | Almanca | akut |
anahtar | a?k?, a?ar | Yunanca | το ανοιχτ?ρι |
angarya | yüklenti | Yunanca | η αγγαρε?α |
antifriz | donma?nler | ?ngilizce | antifreeze |
aposteriori | sonsal | Latince | |
aysberg | buzda?? | ?ngilizce | iceberg |
banyo | 1) yunak 2) y?kanma 3) y?kama | ?talyanca | bagno |
bek | savunucu | ?ngilizce | back |
bibliyografya | kaynak?a | Yunanca | η βιβλιογραφ?α |
bilan?o | dengelem | ?talyanca | bilancio |
bravo | ya?a! | ?talyanca | bravo |
brifing | 1) ?zetleyim, ?zetlem 2) bilgilendirme | ?ngilizce | briefing |
download | indirme | ?ngilizce | download |
endoskopi * | i?g?rüm | Yunanca | η ενδοσκ?πηση |
fenomen * | olgu | Yunanca | το φαιν?μενο |
fetüs * | d?lüt | Latince | FETVS |
genetik * | kal?t?m (bilimi) | Yunanca | η γενετικ? |
hegemonya | boyunduruk | Yunanca | η ηγεμον?α |
internet * | genel a? | ?ngilizce | internet |
kambiyo | d?? ticaret | ?talyanca | cambio |
kompüter | bilgisayar | ?ngilizce | computer |
konsonant | ünsüz | Almanca | Konsonant |
kundura * | ayakkab? | ?talyanca | condura |
otoban * | h?zyolu, otoyol | Almanca | Autobahn |
paralel * | enlem, ko?ut | Yunanca | παρ?λληλ-ο?,-η,-ον |
parazit * | asalak | Yunanca | το παρ?σιτων |
printer | bas?c?, yaz?c? | ?ngilizce | printer |
rat | s??an | Almanca | Ratte |
sendrom * | belirgi | Yunanca | το σ?νδρομο |
update | güncelleme | ?ngilizce | update |
uptake | tutulum | ?ngilizce | uptake |
vokal * | ünlü | Almanca | Vokal |
* Bugünkü Türk?e kar??l?klar? ile birlikte kullan?lan s?zler.
Kaynak?a
[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]- ^ Turkish Language Reform: A Catastrophic Success (Türk Dil Devrimi: Trajik Bir Ba?ar?), Geoffrey Lewis Lewis, Oxford University Press, Oxford Linguistics Publications,1999 s. 98
- ^ "Türk?e S?zlük (2005)'teki S?zlerin K?kenlerine Ait Say?sal D?küm" [Numerical list on the origin of words in Türk?e S?zlük (2005)]. Türk Dil Kurumu. 2005. 1 Mart 2007 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 21 Mart 2007.
- ^ Türk Mitolojisi, 2 Cilt, Bahaeddin ?gel, Türk Tarih Kurumu Yay?nlar?.
- ^ Saha Yeri ve Saha Türkleri, Jelobtsov F. Fedotovi?, Ankara üniversitesi Yay?nlar?.
- Yaz?m K?lavuzu, TDK websitesindeki kurumsal Türk Dili yaz?m k?lavuzu