肩周炎吃什么药| 太阳什么的什么的| 冷暴力什么意思| 王加呈念什么| 聪明的女人是什么样的| 老年人吃什么营养品好| 耳鸣是什么原因| 脖子痛什么原因引起的| 痛风打什么针见效最快| 游击战是什么意思| 指甲很薄很软是为什么| 淤泥是什么意思| 鼻子上长脓包型痘痘是什么原因| 维生素c吃多了有什么危害| 赧然是什么意思| 匪气是什么意思| 老鼠最怕什么气味驱赶| 圆谎是什么意思| 热痱子长什么样| 梦见老公出轨了是什么征兆| 扁平疣是什么样子图片| 拍身份证穿什么衣服| 月子吃什么补气血| 灵芝不能和什么一起吃| 体寒吃什么好| 万能输血者是什么血型| 12月13日是什么日子| 官员出狱后靠什么生活| 女命七杀代表什么| 什么马不能骑| 蒸鱼用什么鱼| 咳嗽不停是什么原因| 河粉为什么叫河粉| 小巫见大巫是什么意思| eland是什么牌子| dsa是什么意思| 光敏树脂是什么材料| 荡秋千有什么好处| 鱼子酱为什么那么贵| 家里养什么花最好| 衔接是什么意思| 三点水及念什么| 便秘去药店买什么药吃| 黄什么| 丽江机场叫什么名字| 舌头肥厚是什么原因| 膀胱癌早期是什么症状| 冷面是用什么面做的| 左眼跳是什么意思| 杨贵妃属什么生肖| 粘胶是什么材质| 男人结扎对身体有什么影响| 千呼万唤是什么生肖| 曹操姓什么| 肝胆挂什么科| 50年婚姻是什么婚| 碱性磷酸酶偏低是什么意思| 山竹有什么营养| 一日清闲一日仙是什么生肖| 身上为什么会长小肉球| 樱花什么时候开花| 手指发麻是什么原因引起的| 什么是免冠照片| pdl是什么意思| 照字五行属什么| 白细胞多是什么意思| 孕妇上火什么降火最快| 117是什么电话| 睡觉磨牙是什么情况| 1998年的虎是什么命| 一什么旋风| 蟑螂喜欢什么环境| 团长转业到地方是什么职务| 瘦脱相是什么意思| 血糖高的人应该吃什么食物最好| nylon是什么面料成分| 陈皮有什么功效| 牙齿出血是什么病征兆| 包涵是什么意思| 96100是什么电话| 对乙酰氨基酚是什么药| 2024年是什么年| 妈妈的哥哥叫什么| 乌龟吃什么东西| 黑枸杞和什么一起泡水喝比较好| 什么药降糖效果最好| 狼吞虎咽是什么生肖| 国家的实质是什么| 吃什么会变胖| 缺钾吃什么好| 鱼完念什么| 戒烟后为什么会发胖| 甲亢有什么反应| lh是什么意思| 什么花在春天开| 大姨妈有黑色血块是什么原因| 莫代尔是什么| 肠炎吃什么药好的快| 六月份适合种什么蔬菜| 苔菜是什么菜图片| 浮躁什么意思| 内脂豆腐是什么| 老公工作劳累炖什么汤| 指南针为什么不叫指北针| cea检查是什么意思| 什么是ok镜| 肾虚吃什么药好| 家族史是什么意思| 什么样的毛刺是良性的| 黄瓜敷脸有什么效果| 什么的樱桃| 领结婚证需要什么| 为什么不能随便看手相| 病原体是什么意思| 心脏跳得快是什么原因| 冬瓜炖什么好吃| 三超是指什么| 螺旋菌感染有什么危害| 河虾吃什么| 妾是什么意思| 用膳是什么意思| kenwood是什么牌子| 浓度是什么意思| 海蓝之谜适合什么肤质| 羊绒和羊毛有什么区别| 画饼什么意思| 女人吃秋葵有什么好处| 国树是什么树| 4.26是什么星座| 便秘吃什么药能根治| 老年痴呆症挂什么科| 阴唇外翻是什么原因| 乌鸡不能和什么一起吃| 什么叫机械手表| 军士长是什么级别| 随诊什么意思| 陌上花开可缓缓归矣什么意思| 火花是什么生肖| L是什么| 大牛是什么意思| 洋葱为什么会让人流泪| 今年什么时候过年| 吃什么补血补气最快| 什么是基因检测| 梦见跟别人打架是什么意思| 七月22号是什么星座| 坐骨神经痛用什么药| 胡萝卜什么时候种植| 笑死是什么意思| 男生什么情况想种草莓| 心率130左右意味着什么| 治疗肺部气肿有什么方法| 血糖高吃什么水果降糖| 为什么眼皮会肿| 吃什么能消除子宫肌瘤| 肚子胀不消化吃什么药| 柯基犬为什么要断尾巴| 什么是pc| 红颜薄命的意思是什么| 推特为什么注册不了| 什么是爱呢| 甲亢什么症状表现| 东南方是什么生肖| 碱性磷酸酶是什么意思| 长期缺铁性贫血会导致什么后果| 什么东西不能吃| 电器发生火灾用什么灭火器| 三个降号是什么调| 铁补多了有什么副作用| 海为什么是蓝色| 鲁字五行属什么| 嗓子疼看什么科室| 看走眼是什么意思| 老年斑是什么原因引起的| 青金石五行属什么| 两个夫一个车是什么字| 冰妹是什么意思| 属虎适合佩戴什么饰品| 苹果绿是什么颜色| 肺气泡吃什么药| 二拇指比大拇指长代表什么| 咖啡因是什么| 90年出生属什么生肖| 结婚16年是什么婚| 电解工是干什么的| 孩子口臭是什么原因| 海棠是什么| 试管婴儿是什么| 尿酸高饮食要注意什么| 1998年属什么生肖| 支气管炎吃什么好| 粉黛是什么意思| 脂蛋白高有什么危害| tam是什么意思| 开心果为什么叫开心果| 正常人尿液是什么颜色| hpv感染有什么表现| 珍母口服液有什么作用| 12月15日是什么星座| 足癣用什么药最快好| 和什么相什么| 张的五行属性是什么| 家财万贯是什么生肖| ige是什么| 绿色的鸟是什么鸟| 天公作美是什么生肖| eva是什么材料| 最高人民法院院长什么级别| 红男绿女是什么生肖| 以色列是什么人种| 看颈椎挂什么科| 六角恐龙吃什么| 玉的主要成分是什么| 种田文什么意思| 老人高烧不退是什么原因| 睾酮是什么| 男性粘液丝高什么原因| 一 什么云| 血压低容易得什么病| 细菌感染引起的发烧吃什么药| 鼻子流黄水是什么原因| 什么容易误诊为水痘| 柔肝是什么意思| 梦见好多蚊子是什么意思| 高压低是什么原因引起的| 蔑视是什么意思| 裤裙搭配什么上衣好看| 胆固醇高吃什么食物好| 脾胃虚寒吃什么食物| 老人头晕吃什么药效果好| 做背有什么好处及作用| 4.14是什么星座| 正品是什么意思| 地动山摇是什么生肖| 结节性红斑是什么原因引起的| 两胸中间疼是什么原因| 8月26日什么星座| 蜗牛的天敌是什么| 玄府指的是什么| 心电监护pr是什么意思| 夏天什么颜色最防晒| 斑鸠是什么| 飒什么意思| 嘱托是什么意思| 怕热的人是什么体质| 亲故是什么意思| 什么是阳虚| 10月13是什么星座| 马天宇是什么民族| 喝酒胃出血吃什么药| 为什么支气管炎咳嗽长期不好| 什么是静脉曲张| 聚酯纤维是什么材质| 探花是什么意思| 春天是什么样子的| 鼻腔干燥是什么原因| 端庄的意思是什么| 重庆有什么好大学| 蓄势是什么意思| 晚上睡觉睡不着是什么原因| ptsd是什么意思| 复方板蓝根和板蓝根有什么区别| marni是什么牌子| 克拉是什么单位| 百度??eri?e atla

【新时代新气象新作为】上海公安机关提升社区智能化管理 助推城市治理现代化

Vikipedi, ?zgür ansiklopedi
Kuveyt
???? ??????
Devletü'l-Küveyt
Kuveyt Devleti
Kuveyt haritadaki konumu
Ba?kent
ve en büyük ?ehir
Kuveyt
29°22′K 47°58′D? / ?29.367°K 47.967°D? / 29.367; 47.967
Resm? dil(ler)Arap?a[1]
Etnik gruplar
(2018)[2]
Resm? din ?slam
DemonimKuveytli
Hük?metüniter parlamenter yar? anayasal monar?i[3]
Emir
Mi?el el-Ahmed el-Cabir es-Sabah
Sabah el-Halid es-Sabah
Ahmed el-Abdullah es-Sabah
Ahmed es-Sadun
Yasama organ?Ulusal Meclis
Kurulu?
1613
Beni Halid Emirli?i'nden ba??ms?zl?k
1752
23 Ocak 1899
29 Temmuz 1913
Birle?ik Krall?k ile yap?lan antla?malar?n sona ermesi
19 Haziran 1961
14 May?s 1963
? Kuveyt Ulusal Günü
25 ?ubat 1961
? Kuveyt Kurtulu? Günü
26 ?ubat 1991
Yüz?l?ümü
? Toplam
17.820 km2 (157.)
Nüfus
? 2019 tahmin?
4.420.110[4] (127..)
? 2005 say?m?
2.213.403[5]
? Yo?unluk
200,2/km2 (61.)
GSY?H (SAGP)2023 tahmin?
? Toplam
$208,32 milyar[6] (67..)
? Ki?i ba??na
$41.507[6] (34..)
GSY?H (nominal)2023 tahmin?
? Toplam
$126,93 milyar[6] (57..)
? Ki?i ba??na
$25.29[6] (35..)
?GE (2022)art?? 0.831[7]
?ok yüksek · 50.
Para birimiKuveyt dinar? (KWD)
Zaman dilimiUTC+03:00 (AST)
Trafik ak???sa?
Telefon kodu965
?nternet alan ad?.kw
百度 李某借钱有合理用途且写有欠条,后期金某主动表达将欠款当拜年礼、无需归还,乍一看似乎都属于民事行为范畴。

Kuveyt, resm? ad?yla Kuveyt Devleti (Arap?a ???? ??????, Devletü'l-Küveyt), Arap Yar?madas?'n?n kuzeydo?usunda, Basra K?rfezi k?y?s?nda yer alan ülkedir.[8] Kuzeyde Irak ve güneyde Suudi Arabistan ile kom?udur.[8] ülkenin ismi, Arap?ada "su kenar?ndaki kale" anlam?na gelen akwat kelimesinden gelmektedir.[9] Yüz?l?ümü 17.818 km2 olan ülkenin nüfusu 2020 tahminiyle yakla??k 2,9 milyondur.[10]

B?lgeye ilk yerle?imler M? 4. yüzy?lda Antik Yunanlar taraf?ndan yap?ld?. M? 123 y?l?nda Partlar?n y?netimine girdi. 123'te ise Sasani ?mparatorlu?u taraf?ndan ele ge?irildi ve Hacer olarak an?lmaya ba?land?. 18. yüzy?l ba?lar?nda b?lgeye Arap kabilelerin yerle?mesiyle Kuveyt ?eyhli?i kurularak günümüzdeki Kuveyt'in temelleri at?ld?. 19. yüzy?lda, Arap Yar?madas?'ndaki yerle?im yerleriyle birlikte Osmanl? ?mparatorlu?u y?netimine giren Kuveyt, 1899'da Britanya ?mparatorlu?u'yla yapt??? anla?mayla, Britanyal?lar?n güvencesi ve denetimi alt?nda yar? ba??ms?zl?k kazan?ld?. 1930'lar?n sonlar?na do?ru ülkedeki zengin petrol yataklar? ke?fedilmeye ba?land?.

1961'de Birle?ik Krall?k'tan ayr?larak tam ba??ms?zl?k kazand?. Bu tarihten sonra ülkedeki petrol üretimi büyük bir art?? g?sterdi. 1990'da, s?n?r kom?usu Irak taraf?ndan i?gal edildi. 7 ay süren i?gal, ABD'nin ba?? ?ekti?i koalisyon gü?lerinin müdahalesiyle sonland?. Irak gü?leri Kuveyt'ten ?ekilirken 773 kadar petrol kuyusunu yakarak büyük bir ?evre felaketine sebep olmu? ve ülke ekonomisine de darbe indirmi?tir.[11] Sava??n ard?ndan harap olan ülkede yeniden yap?lanmaya gidildi.[12]

Parlamenter monar?i ile y?netilen Kuveyt'in ba?kenti, ülkeyle ayn? ad? ta??yan Kuveyt'tir. Petrol rezervleri bak?m?ndan dünyada be?inci konumda bulunan ülkede[13] ihracat?n %95'ini olu?turan petrol, ülke gelirlerinin ise yakla??k olarak %80'ini olu?turmaktad?r.[10] Gayr? safi yurt i?i has?laya g?re dünyan?n en zengin yedinci ülkesi olan Kuveyt,[14] en yüksek ?nsani Geli?me Endeksi'ne sahip 31. ülkedir.[15] Kuveyt, Dünya Bankas? taraf?ndan yap?lan s?n?fland?rmaya g?re yüksek gelirli ülkelerden birisi konumundad?r.[16]

Erken d?nemler

[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]

M? 4. yüzy?lda, Kuveyt a??klar?nda bulunan ve Feyleke olarak bilinen adada koloniler kuran Antik Yunanlar, buraya "Ikaros" ad?n? verdi.[17][18] M? 123 y?l?nda b?lge, Partlar'?n kontrolüne girdi.[19] MS 224'te Sasaniler taraf?ndan ele ge?irildi ve Hacer olarak an?lmaya ba?land?.[20] 7. yüzy?la gelindi?inde ise günümüzdeki Kuveyt'in de dahil oldu?u topraklar, Arap Yar?madas?'n?n tamam?yla birlikte D?rt Halife d?neminde fethedildi.[21]

17. yüzy?lda b?lgede sürekli yerle?im yapan ilk insanlar olan Arap Bani Halit kabilesi, 1756'da emirlik kurarak günümüz Kuveyt'inin temellerini att?.[22][23] 1756'da halk taraf?ndan se?ilen Sabah I Bin Cabir, ülkenin ilk emiri oldu.[24] Kuveyt'in ?u anki hanedan? Es-Sabah'?n soyu da I. Sabah'a kadar dayanmaktad?r. Es-Sabah'?n y?netiminde Kuveyt, ?nemli bir ticaret merkezi oldu. ?zellikle inci ticaretinde büyük geli?meler g?steren Kuveyt, günümüzde petrolün de etkisiyle b?lgenin büyük ekonomilerinden biri olup; Hindistan, Afrika Boynuzu, Necd, Mezopotamya ve Levant aras?ndaki ticaret a??n?n bir par?as? konumundad?r.

Kurulu? y?llar?

[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]

19. yüzy?llar?n?n sonlar?nda Arap Yar?madas?'n?n büyük bir k?sm? ile birlikte Osmanl? ?mparatorlu?u'nun kontrolüne girdi. Kuveyt, Osmanl?lar d?neminde Es-Sabah hanedanl???n?n y?netiminde ?zerklik elde etti.[25]

Osmanl?'ya ba?l? emirlik üzerindeki Birle?ik Krall?k etkisi, 19. yüzy?l?n ba?lar?ndan itibaren art?? g?sterdi.[23] Ocak 1899'da Kuveyt, Birle?ik Krall?k ile imzalad??? anla?ma gere?ince, d?? ili?kilerin kontrolü Britanyal?lar?n elinde olacak, kar??l???nda ise her y?l belli bir miktar para alacakt?.[26] B?yle bir anla?ma yap?lmas?n?n as?l sebebi ise Berlin ile Ba?dat aras?nda yap?lmas? planlanan demiryolunun, Alman ?mparatorlu?u'nun Basra K?rfezi üzerinde gü? sahibi olmas?ndan Britanya'n?n duydu?u rahats?zl?kt?.[23] 1913'te Birle?ik Krall?k ile Osmanl? ?mparatorlu?u aras?nda imzalanan anla?mayla Kuveyt emiri Mübarek es-Sabah, Kuveyt ?ehrinde olu?turulan ?zerk y?netimin y?neticisi olarak her iki devlet taraf?ndan da tan?nd?.[26] 1914'te I. Dünya Sava??'n?n ??kmas?yla Britanyal?lar anla?may? iptal ederek Kuveyt topraklar?n?n Britanya ?mparatorlu?u himayesine girdi?ini duyurdu.[25] 1922'deki El Akir Konferans?'yla birlikte Kuveyt ile Suudi Arabistan aras?ndaki s?n?rlar belirlendi ve her iki ülke aras?nda yakla??k 5.770 km2'lik tarafs?z b?lge olu?turuldu.[23][27]

1934'te, BP ve Gulf Oil petrol ?irketleri; Kuveyt Petrol ?irketi ad? alt?nda birle?erek b?lgedeki petrol arama ve i?letme haklar?n? ellerinde ald?.[23] ?lk petrolü 1938'de bulan ?irket, i?letimine 1946'da ba?lad?.[28]

Petrol sonras? zenginle?me d?nemi

[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]

1946 ve 1982 y?llar? aras?nda Kuveyt, petrol ve liberal atmosferinin y?nlendirdi?i refah d?nemi ya?ad?.[29][30][31] 1946 ile 1982 y?llar? aras?ndaki y?llar "Kuveyt'in Alt?n ?a??" olarak an?l?r.[29][30][31][32]

1950'de, Kuveytlilerin modern ya?am standard?na sahip olmalar?n? sa?lamak i?in büyük bir bay?nd?rl?k ?al??mas? program? ba?lad?.

1952'de ülke, Basra K?rfezi b?lgesindeki en büyük petrol ihracat??s? haline geldi. Bu muazzam büyüme, Arap So?uk Sava?? ba?lam?nda ?zellikle siyasi Filistin, Hindistan ve M?s?r'dan bir?ok yabanc? i??iyi cezbetti.[33]

Abdullah III Al-Salim Al-Sabah taraf?ndan y?netilen Kuveyt, 19 Haziran 1961'de Birle?ik Krall?k'tan ba??ms?zl???n? kazand?.[26] Hindistan Merkez Bankas? taraf?ndan bas?lan K?rfez rupisi, Kuveyt dinar?n?n yerine kullan?lmaya ba?land?.

20 Temmuz 1961'de Arap Birli?i üyesi olmas? ve geni? petrol yataklar?n?n ke?fiyle birlikte bir?ok yabanc? giri?imci ülkeye yerle?ti ve ülke ekonomisi büyük bir yükseli?in i?ine girdi.[23]

Tarafs?z b?lgedeki petrol haklar? konusunda Suudi Arabistan ile anla?mazl?klar ya?ansa da b?lgedeki tüm petroller e?it olarak payla??larak sorun ??züldü. S?n?rlar konusunda tart??malar ya?anmas?na kar??n Ekim 1963'te Irak, Kuveyt'i ve s?n?rlar?n? resm? olarak tan?d?.[34]

??l Kalkan? Operasyonu s?ras?nda bir Kuveyt M-84 tank?.

1967'de patlak veren Alt? Gün Sava??'n?n ba?lamas?ndan bir gün sonra, 6 Haziran 1967'de, Arap devletleri ortakla?a uygulad??? politika gere?ince ?srail'e destek veren devletlere yapt??? petrol ithalat?n? durdurdu. Uygulanan bu ambargo, 1 Eylül'de, Hartum ?nergesi'nin yay?mlanmas?yla kald?r?ld?.[35]

1973 Arap-?srail Sava??'nda ABD'nin ?srail'e destek vermesi üzerine Petrol ?hra? Eden ülkeler ?rgütü üyesi devletlerle birlikte, ?srail'e destek veren ülkelere kar?? 15 Ekim 1973'ten ba?layarak ikinci kez petrol ambargosu koydu. Bununla beraber OPEC üyesi ülkelerle birlikte dünya petrol fiyatlar?n? yükselterek ülkeye giren kaynaklar?n artt?r?lmas?na karar verildi. Ambargoyla birlikte dünya ekonomisinde büyük bir kriz ya?and?. Birka? ay sonra, 17 Mart 1974'te Washington'da yap?lan petrol zirvesiyle ambargo kald?r?ld?. 1970'lerde kamula?t?r?lmaya ba?lanan Kuveyt Petrol ?irketi'ndeki hük?met i?tiraki 1974'te %60'a ??kar?l?rken, kalan %40'l?k kesim BP ve Gulf Oil aras?nda e?it olarak payla?t?r?ld?.[36]

?stikrars?zl?k y?llar?

[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]

1982'de, Souk Al-Manakh borsas?n?n ??kü?ünün ard?ndan ülkede ekonomik kriz ya?and? ve petrol fiyatlar?nda art?? g?rüldü.[37] Fakat kriz k?sa sürede a??ld? ve Kuveyt'teki petrol üretimi gittik?e artarak, ?ran-Irak Sava?? sebebiyle ?ran ile Irak'ta dü?en petrol üretiminden kaynaklanan bo?lu?un doldurulmas? sa?land?. 1980'de ba?layan sava?ta ?nceleri tarafs?z kalan Kuveyt, sonralar? maddi y?nden Irak'? destekledi. Bunun yan?nda Irak'a g?nderilen sava? malzemelerinin de kendi üzerinden ge?mesine olanak sa?lad?.[23] 1983'te, ülkede seri halinde ya?anan alt? bombal? sald?r? sonucunda be? ki?i hayat?n? kaybetti. Sald?r?y? üstlenen ?ii Dava Partisi, ?ran ile ya?anan sava? s?ras?nda Kuveyt'in Irak'a verdi?i destekten dolay? sald?r?y? ger?ekle?tirdi?ini a??klad?.[38] Eylül 1987'de ?ran, Kuveyt'e ?pekb?ce?i füzeleri ile sald?r?lar düzenledi.[39][40] 5 Nisan 1988'de, Bangkok'dan Kuveyt'e sefer yapan ve Kuveyt Kraliyet Ailesi'nin ü? üyesinin de aralar?nda bulundu?u 112 yolculu, 422 sefer say?l? Kuwait Airways'na ait Boeing 747 tipi u?ak, bir grup Lübnanl? taraf?ndan ka??r?ld?.[41] Silahl? ve el bombal? ter?ristler pilotu, ?ran'?n Me?hed ?ehrine ini? yapmas? i?in zorlarken, ayn? zamanda Kuveyt'te tutulan 17 ?ii gerillan?n serbest b?rak?lmas?n? talep ettiler. Me?hed'e inildikten sonra ürdünlü bir yolcuyu serbest b?rakan ter?ristler,[42] S?ras?yla Larnaka ve Cezayir'e ini? yapan hava korsanlar? iki Kuveytli yolcuyu da ?ldürdü. Kuveyt'in 17 esiri serbest b?rakmayaca??n? a??klamas?n?n ard?ndan ter?ristlerin Cezayir'i terk etmelerine izin verildi ve 16 gün süren eylem sona erdi.[43][44]

K?rfez Sava?? esnas?nda, Kuveyt'teki yanan petrol sahas?n?n üzerinde u?an ABD Hava Kuvvetleri u?aklar? (F-16, F-15C ve F-15E)

Sava?ta, sekiz y?l boyunca maddi y?nden Irak'? destekleyen Kuveyt, sava??n sona ermesiyle birlikte Irak'?n 65 milyon $'l?k borcunun silinmesi y?nündeki teklifini reddetti.[45] Kuveyt'in petrol fiyatlar?n? %40 oran?nda artt?rmas?yla birlikte her iki ülke aras?nda ekonomik bir sava? ba?lam?? oldu.[46] Irak'?n; Kuveyt'in e?imli sondaj yaparak kendisine ait Rumeyla petrol sahas?ndan petrol ??kard??? iddias?yla iki ülke aras?ndaki tansiyon daha da yükseldi.[46]

K?rfez Sava??

[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]

2 A?ustos 1990'da, Irak kuvvetleri Kuveyt'i i?gal ederek kendi topraklar?na katt?. Irak Devlet Ba?kan? Saddam Hüseyin, emir Cabir Al-Sabah'? g?revden alarak Ali Hasan el Mecid'i Kuveyt valisi olarak atad?.[47] Irak i?gali s?ras?nda, yakla??k 1.000 Kuveytli sivil ?ldürülürken 300.000'den fazla ki?i ülkeyi terk etti.[48] Diplomatik g?rü?melerin sonu? vermemesi sonunda, Birle?mi? Milletler Güvenlik Konseyi taraf?ndan ABD'nin ba?? ?ekti?i 34 ülkeden meydana gelen koalisyon gü?leri olu?turuldu. Koalisyon gü?leri; 17 Ocak 1991'de, Irak kuvvetlerini Kuveyt topraklar?ndan ??karmak amac?yla düzenledikleri ??l F?rt?nas? Operasyonu ile K?rfez Sava??'na dahil oldu. 6 hafta sonra, 26 ?ubat 1991'de, koalisyon gü?leri ba?ar?ya ula?t? ve Irak gü?lerinin ülkeden ?ekilmesiyle birlikte emir, yetkilerine yeniden kavu?tu.[49] Sonras?nda ise Kuveyt, koalisyon gü?lerine hizmetleri kar??l???nda 17 milyar $ ?deme yapt?.[49]

Irak kuvvetleri Kuveyt'ten ?ekilirken 737 petrol kuyusuna zarar verip, bunlar?n 600 kadar?n? ate?e verdi.[50] Irak i?galinin ard?ndan yap?lan tahminler sonucu yakla??k 5-6 milyon galon (950.000 m3) petrolün yand??? belirlendi.[51]

Petrol ve kurum tabakas? Basra K?rfezi'nin tamam?n? etkiledi ve 25 ila 50 milyon galon (7.900.000 m3) petrolden meydana gelen "petrol g?lleri" olu?tu.[52] Bu petrol tabakas?, ülke yüz?l?ümünün %5'lik k?sm?n? kaplad?.[50] Toplamda 11 milyon galon (1.700.000 m3) petrol Basra K?rfezi'ne d?külürken,[53] Kuveyt'in ham petrol rezervinin %2'lik k?sm?na tekabül eden 96 milyon galon (1.53×1010 m3) petrol yak?ld?.[54] Yang?nlar? s?ndürmek dokuz aydan uzun bir süre al?rken, hük?metin harcad??? 50 milyar $ sayesinde kuyular?n tamirat? ve altyap? düzenlemeleri 2 y?l kadar bir sürede eski haline getirilebildi.[55] K?rfez Sava??'n?n ard?ndan Kuveyt, sosyo-ekonomik, ?evresel ve halk sa?l??? a??s?ndan büyük bir geli?im g?sterdi.

Kuveyt Basra K?rfezi ülkeleri i?inde en eski se?ilmi? meclise ev sahipli?i yapmaktad?r. Devletin ba?? Emir'dir. Emir ba?bakan? atar ki, ba?bakan da genellikle kraliyet ailesine mensuptur. Bakanlar Kurulu, hük?met i?lerini yürütür ve bakanlar?n say?s? meclis üyelerinin say?s?n?n 1/3'ünden fazla olamaz. Meclis ba?bakan? veya kabinedeki bakanlar? g?revden alma yetkisine sahiptir. Anayasaya g?re yeni bir veliaht?n tahta ??kmas? i?in meclis taraf?ndan onaylanmas? gerekmektedir. Meclis 50 üyelidir ve 4 y?lda bir yenilenir. Son reformlarla birlikte kad?nlar da oy kullanma hakk?na sahip olmu? ve se?men say?s? 139.000'den 339.000'e ??km??t?r.

11 Kas?m 1962'de kabul edilen ve günümüzde de yürürlükte olan anayasayla birlikte emirin yetkileri k?s?tland?. D?rt y?ll???na se?ilen 50 üyeden meydana gelen bir meclis olu?turuldu ve hük?metin yaln?z aile üyelerinden olu?mas?n?n ?nüne ge?ildi.[23][56] Ocak 1965'te yeni hük?met se?im yerine veliaht prens taraf?ndan kuruldu.[23] Abdullah III Al-Salim Al-Sabah'?n 24 Kas?m 1965'teki ?lümü üzerine ülke y?netimi, karde?i Sabah III Al-Salim Al-Sabah'a ge?ti. Al-Sabah, ba?bakanl?k g?revini Cabir III Al-Ahmet Al-Cabir Al-Sabah'a b?rakt?.[23]

29 A?ustos 1976'da emir Al-Salim Al-Sabah taraf?ndan meclis da??t?larak bas?n üzerinde s?k? bir denetim kuruldu. 31 Aral?k 1977'de Al-Salim Al-Sabah'?n ?lümü üzerine ülkenin yeni emiri Cabir III Al-Ahmet Al-Cabir Al-Sabah oldu. Yeni emir, veliaht prens Saad I Al-Abdullah Al-Salim Al-Sabah'?, 8 ?ubat 1978'de ba?bakan olarak atad?.

A?ustos 1980'de emir Cabir, yeni bir parlamento kurma ?al??malar?na ba?lad?. Yeni bir se?im yasas? kabul edildi. 23 ?ubat 1981'de yap?lan se?imler, rejim yanda?lar?n?n zaferiyle sonu?land?.

Kuveyt'teki kum f?rt?nas? Nisan, 2003

Arap Yar?madas?'n?n kuzey do?usunda yer alan Kuveyt, dünyadaki en kü?ük k?ta ülkeleri aras?ndad?r. Engebesiz bir yap? g?steren ülke topraklar?n?n ?o?unu Arap ??lü kaplamaktad?r. ülkenin en yüksek noktas? ile ortalama yüksekli?i aras?nda 306 m kadar kü?ük bir fark bulunmaktad?r.[10] Dokuz adaya sahip olan Kuveyt'te, Failaka Adas? d???ndaki adalarda yerle?im yap?lmazken,[57] kaplad??? 860 km2 alanla Bubiyan, ülkedeki en büyük ada konumunda olup ana karaya 2.380 m. uzunlu?undaki bir k?prüyle ba?lanmaktad?r.[58] Topraklar?n?n ?o?u tar?ma elveri?li olan ülkenin 449 km uzunlu?undaki k?y? ?eridi boyunca yer yer ye?il arazilere rastlanmaktad?r.[10]

??erdi?i petrol sahalar? bak?m?ndan dünyan?n en zengin ülkelerinden biri olan Kuveyt'teki Burgan sahas?nda ülkede ??kar?lan toplam petrolün 70 milyon galonluk (1,1×1010 m3) k?sm? elde edilmektedir. 1991'deki Kuveyt petrol yang?nlar? s?ras?nda ülke genelinde 500'ün üzerinde petrol g?lü olu?mu? ve yakla??k 35,7 km2 alana yay?ld?.[59] Meydana gelen kirlilik yüzünden ülkenin do?u ve güneydo?u k?s?mlar ya?anamaz hale geldi.[51] K?rfez Sava?? sonucunda olu?an petrol s?z?nt?lar? ülkenin deniz kaynaklar?n? da ?iddetli bi?imde etkiledi.[60]

Mart'ta ba?layan ilkbahar, nadir olarak ger?ekle?en sa?anak ya???lara ra?men ?l?k ge?mektedir. Kuzeybat?dan esen rüzgarlar sonbahar ve k?? aylar?nda so?uk; ilkbahar ve yaz aylar?nda ise s?cak hava getirir. Güneydo?udan esen rüzgarlar genellikle s?cak ve nemli olup, Temmuz ile Ekim aras?nda etkisini g?sterirken; ayn? y?nden esen s?cak ve kuru rüzgarlar ise ilkbahar ile yaz mevsiminin ba?lar?nda etkisini g?sterir. Kuzeybat?dan esen ve ?imal ad? verilen rüzgarlar ise Haziran ve Temmuz aylar?nda etkili olup, kum f?rt?nalar?na yol a?maktad?r.[61]

 Kuveyt iklimi 
Aylar Oca ?ub Mar Nis May Haz Tem A?u Eyl Eki Kas Ara
Ortalama en yüksek s?cakl?k (°C) 18 21 26 31 38 43 43 44 42 35 26 19
Ortalama en dü?ük s?cakl?k (°C) 7 9 13 18 24 27 29 28 24 19 13 8
Ortalama ya??? (mm) 25,4 15,2 12,7 15,2 5,1 0,20 0 0 0 2,5 12,7 17,8
Kaynak: weather.com[62]


Kuveyt, petrole dayal? zengin bir ekonomiye sahiptir. Kuveyt dünyan?n en zengin ülkelerinden biridir. Kuveyt dinar?, dünyan?n en de?erli para birimidir. Dünya Bankas?'na g?re Kuveyt, ki?i ba??na gayri safi milli gelir a??s?ndan dünyan?n en zengin be?inci ülkesi ve ki?i ba??na GSMH'si 70.000 dolar?n üzerinde olan be? ülkeden biridir. ?e?itli ?e?itlendirme politikalar?n?n bir sonucu olarak, petrol art?k toplam GSY?H'n?n %43'ünü ve ihracat gelirlerinin %70'ini olu?turuyor. Petrol d??? en büyük endüstri ?elik üretimidir.

Son be? y?lda, Kuveyt'te giri?imcilik ve kü?ük i?letme ba?lang??lar?nda ?nemli bir art?? oldu. Kay?t d??? sekt?r de yükseli?te, esas olarak Instagram i?letmelerinin popülaritesi nedeniyle. 2020'de Kuveyt, MENA b?lgesinde Birle?ik Arap Emirlikleri, M?s?r ve Suudi Arabistan'dan sonra ba?lang?? finansman?nda d?rdüncü s?rada yer ald?.

2019'da Kuveyt'in ana ihracat ürünleri, petrol (toplam ihracat?n %89,1'i), u?ak ve uzay arac? (%4,3), organik kimyasallar (%3,2), plastik (%1,2), demir ve ?elik (%0,2), de?erli ta?lar ve metaller (%0,1), bilgisayarlar dahil makineler (%0,1), alüminyum (%0,1), bak?r (%0,1) ve tuz, kükürt, ta? ve ?imento (%0,1) oldu. Kuveyt, 2019'da dünyan?n en büyük sülfonatl?, nitratl? ve nitrozlu hidrokarbon ihracat??s?yd?. Kuveyt, 2019 Ekonomik Karma??kl?k Endeksi'nde (ECI) 157 ülke aras?nda 63. s?rada yer ald?.

Kuveyt yayg?n olarak b?lgenin petrole en ba??ml? ve en az ekonomik ?e?itlili?e sahip ülkesi olarak kabul ediliyor.

Kuveyt, son y?llarda güvenlik endi?eleri nedeniyle yabanc? i?gücünü düzenlemek i?in baz? ?nlemler ald?. ?rne?in, Gürcistan'dan gelen i??iler giri? vizelerine ba?vururken daha fazla incelemeye tabi tutuluyor ve Gine-Bissau ve Vietnam'dan gelen ev i??ilerinin ülkeye giri?ine do?rudan yasak getirildi. Banglade?li i??iler de yasakland?. Nisan 2019'da Kuveyt, yasakl? ülkeler listesine Etiyopya, Burkina Faso, Butan, Gine ve Gine-Bissau'yu ekleyerek toplam? 20'ye ??kard?. G??men Haklar?'na g?re, yasaklar esas olarak bu ülkelerin Kuveyt'teki el?iliklerinin ve i??i ?irketlerinin yetersiz olmas? nedeniyle konuyor.

Kuveytli gen?ler, Kuveyt'in ba??ms?zl???n? ve kurtulu?unu kutluyor, 2011.

Kuveyt'in 2018 nüfusu, 1,4 milyonu Kuveytli, 1,2 milyonu di?er Araplar, 1,8 milyonu Asyal? gurbet?i ve 47.227 Afrikal? olmak üzere 4,6 milyon ki?iydi.

Etnik gruplar

[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]

Kuveyt'teki gurbet?iler, Kuveyt'in toplam nüfusunun yakla??k %70'ini olu?turuyor. Aral?k 2018 sonunda, Kuveyt'in toplam nüfusunun %57,65'i Arap't? (Arap gurbet?iler dahil). Hintler ve M?s?rl?lar s?ras?yla en büyük g??men topluluklar?d?r.

Kuveyt'in resmi devlet dini Maliki Sünni ?slam'd?r. Emir de dahil olmak üzere Al Sabah y?netici ailesi, Sünni ?slam'?n Maliki mezhebine ba?l?. Kuveyt vatanda?lar?n?n ?o?u Müslümand?r; resmi bir ulusal nüfus say?m? yoktur ancak %60-70'inin Sünni ve %30-40'?n?n ?ii oldu?u tahmin edilmektedir. ülke, 259 ila 400 aras?nda Hristiyan Kuveyt vatanda??ndan olu?tu?u tahmin edilen yerli bir Hristiyan toplulu?u i?eriyor. Kuveyt, Bahreyn d???nda vatanda?l??? olan yerel bir Hristiyan nüfusa sahip tek KAü?K ülkesidir. Bahá'í Dinini takip eden az say?da Kuveyt vatanda?? da bulunmaktad?r. Kuveyt ayr?ca geni? bir gurbet?i Hristiyan, Hindu, Budist ve Sih toplulu?una sahiptir.

Kuveyt'in resmi dili Modern Standart Arap?a'd?r, ancak günlük kullan?m? gazetecilik ve e?itim ile s?n?rl?d?r. Kuveyt Arap?as?, Arap?an?n günlük hayatta kullan?lan ?e?ididir. ?ngilizce yayg?n olarak anla??l?r ve genellikle bir i? dili olarak kullan?l?r. ?ngilizcenin yan? s?ra, Frans?zca, okullarda be?eri bilimler ??rencileri i?in ü?üncü bir dil olarak ??retilir, ancak sadece iki y?l i?in. Kuveyt Arap?as?, K?rfez Arap?as?n?n bir ?e?ididir ve Do?u Arabistan'daki kom?u k?y? b?lgelerinin leh?eleriyle benzerlikler ta??r. Petrol ?ncesi tarihinin yan? s?ra ticaret s?ras?ndaki g?? nedeniyle Kuveyt Arap?as?, Fars?a, Hint dilleri, Belu? dili, Türk?e, ?ngilizce ve ?talyancadan bir?ok kelime ?dün? ald?.

?dari yap?lanma

[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]
Ba?kent Kuveyt

Kuveyt, valilik ad? verilen 6 idari b?lgeye ayr?lm??t?r. Valilikler ise kendi i?lerinde il?elere ayr?l?r.

Valilikler Merkez ?ehir Yüz?l?ümü
km2
Nüfus
(2005)
El Ahmed? El Ahmed? 5 120 393 861
El Asime Kuveyt 200 261 013
El Cehra El Cehra 12 130 272 373
El Fervaniye El Fervaniye 190 622 123
Havall? Hawall? 84 487 514
Mübarek el-Keb?r Mübarek El Kebir 94 176 519
Kuveyt Kuveyt 17 818 2 213 403

Ba?kent Kuveyt ve El Cehra ?ehirleri, ülkenin en ?nemli ?ehirlerinin ba??nda gelir.

  1. ^ "Kuwait's Constitution of 1962, Reinstated in 1992" (PDF). Constitute Project. 11 A?ustos 2016 tarihinde kayna??ndan (PDF) ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 31 A?ustos 2020. 
  2. ^ a b "Middle East ::KUWAIT". CIA The World Factbook. 26 May?s 2022. 10 Ocak 2021 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. 
  3. ^ Crystal, Jill (1994). "Kuwait: Constitution". Metz, Helen Chapin (Ed.). Persian Gulf states : country studies (3. bas.). Federal Research Division, Library of Congress. ss. 84-86. ISBN 0-8444-0793-3. OCLC 29548413. 17 Ekim 2020 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 27 Temmuz 2022. Bu madde, bu kaynaktan al?nan kamu mal? olan bir metni i?ermektedir. 
  4. ^ "Nationality by Religion in Kuwait 2018". Statistic PACI. 13 Mart 2014 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 4 ?ubat 2019. 
  5. ^ "Population of Kuwait". 4 Temmuz 2018 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 8 Ocak 2021. 
  6. ^ a b c d "Uluslararas? Para Fonu 2023 GYS?H Tahminleri". Dünya Ekonomi Tahmini. Uluslararas? Para Fonu. 10 Ekim 2023. 
  7. ^ "Human Development Report 2023/2024" (PDF) (?ngilizce). Birle?mi? Milletler Kalk?nma Program?. 13 Mart 2024. 13 Mart 2024 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi (PDF). 
  8. ^ a b Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410. 
  9. ^ John P. Lesko (2002). "Kuwait". World Education Encyclopedia: A Survey of Educational Systems Worldwide. 2, Rebecca Marlow-Ferguson taraf?ndan de?i?tirilmi? sürüm. Detroit: MI: Gale Group. 
  10. ^ a b c d "The World Factbook - Kuwait". Central Intelligence Agency. 8 ?ubat 2016 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 10 Ekim 2010. 
  11. ^ Ryan Chilcote (3 Ocak 2003). "Kuwait still recovering from Gulf War fires". CNN. 11 Kas?m 2017 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 7 May?s 2010. 
  12. ^ "Country profile: Kuwait". BBC News. 16 Aral?k 2009. 21 Nisan 2009 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 7 May?s 2010. 
  13. ^ "Country comparison: Oil-proved reserves". Central Intelligence Agency. 1 Ocak 2009. 9 Mart 2013 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 10 Ekim 2010. 
  14. ^ "Country comparison: GDP-per capita". Central Intelligence Agency. 18 Ocak 2016 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 10 Ekim 2010. 
  15. ^ "Human development indices" (PDF). Birle?mi? Milletler Kalk?nma Program?. 12 Ocak 2016 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi (PDF). Eri?im tarihi: 5 Ekim 2009. 
  16. ^ "Country and Lending Groups". Dünya Bankas?. 13 Haziran 2014 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 12 Ekim 2010. 
  17. ^ Neil Arun (7 A?ustos 2007). "Alexander's Gulf outpost uncovered". BBC News. 2 Ocak 2016 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 12 Ekim 2010. 
  18. ^ >"State of Kuwait (History)". kuwait-info.com. 3 Eylül 2011 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 12 Ekim 2010. 
  19. ^ Kaveh Farrokh (2007). Shadows in the desert: Ancient Persia at war. Osprey Publishing. ISBN 9781846034732. 
  20. ^ Lawrence Plotter (2009). The Persian Gulf in history. Macmillan. ISBN 9780230612822. 
  21. ^ Satish Ganjoo (2004). Economic System in Islam. Yeni Delhi: Anmol Publications PVT. LTD. ISBN 9788126118083. 
  22. ^ "Kuwait Information - History". Northern Star. 13 Kas?m 2011 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 12 Ekim 2010. 
  23. ^ a b c d e f g h i j "Kuveyt". Büyük Larousse. XIV. ss. sf. 7230-7231. 
  24. ^ "The Late Amir Sheikh Sabah Al Awal". kuwait-info.com. 26 Temmuz 2011 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 12 Ekim 2010. 
  25. ^ a b William Cleveland (2000). A history of the modern Middle East. Westview Press. ISBN 0813334896. 
  26. ^ a b c "Background Note: Kuwait". ABD D??i?leri Bakanl???. 4 May?s 2010. 7 ?ubat 2016 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 28 Haziran 2010. 
  27. ^ Ali ?imen (2010). Tarihi De?i?tiren Olaylar. Tima? Yay?nlar?. ss. sf. 75. ISBN 9752635326. [?lü/k?r?k ba?lant?]
  28. ^ Mary Ann Tétreault (1995). The Kuwait Petroleum Corporation and the Economics of the New World Order. Greenwood Publishing Group. ss. sf. 14. ISBN 0-89930-510-5. 
  29. ^ a b Al Sager, Noura, (Ed.) (2014). Acquiring Modernity: Kuwait's Modern Era Between Memory and Forgetting. National Council for Culture, Arts and Letters. s. 7. ISBN 9789990604238. 
  30. ^ a b Al-Nakib, Farah (2014). Al-Nakib, Farah (Ed.). "Kuwait's Modernity Between Memory and Forgetting". Academia.edu: 7. 6 A?ustos 2017 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. 
  31. ^ a b Farid, Alia (2014). "Acquiring Modernity: Kuwait at the 14th International Architecture Exhibition". aliafarid.net. 30 Ekim 2016 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 27 May?s 2017. 
  32. ^ Gonzales, Desi (November–December 2014). "Acquiring Modernity: Kuwait at the 14th International Architecture Exhibition". Art Papers. 24 Aral?k 2014 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi21 ?ubat 2015. 
  33. ^ Tsourapas, Gerasimos (2 Temmuz 2016). "Nasser's Educators and Agitators across al-Watan al-'Arabi: Tracing the Foreign Policy Importance of Egyptian Regional Migration, 1952–1967" (PDF). British Journal of Middle Eastern Studies. 43 (3): 324-341. doi:10.1080/13530194.2015.1102708. ISSN 1353-0194. 20 Temmuz 2018 tarihinde kayna??ndan (PDF) ar?ivlendi10 Temmuz 2019. 
  34. ^ Michael S. Casey (2007). The History of Kuwait. Greenwood Publishing Group. ss. sf. 128. Eri?im tarihi: 15 Ekim 2010. 
  35. ^ Simon C. Smith (2004). Britain's revival and fall in the Gulf: Kuwait, Bahrain, Qatar, and the Trucial States. Routledge. ss. sf. 44-45. 
  36. ^ "Kuwait Oil Company" (PDF). Oil&Gas Directory. 2008. 10 Ekim 2010 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 15 Ekim 2010. 
  37. ^ Fadwa Adel Darwiche, Fida Darwiche (1986). The Gulf Stock Exchange crash: the rise and fall of the Souq Al-Manakh. Routledge. ss. sf. XII. Eri?im tarihi: 24 Ekim 2010. 
  38. ^ Shireen T. Hunter (1990). Iran and the World: Continuity in a Revolutionary Decade. Bloomington, Indiana: Indiana University Press. ss. sf. 117. 
  39. ^ ""?pekb?cekleri" sahnede". demonim. 5 Eylül 1987. s. 4. 
  40. ^ "K?rfez'de "?pekb?ce?i" bilmecesi". Milliyet. 6 Eylül 1987. s. 4. 
  41. ^ "1988: Hijackers free 25 hostages". BBC. 5 Nisan 1988. 17 Ocak 2016 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 24 Ekim 2010. 
  42. ^ "K?rfez'de hava korsanl???". Milliyet. 6 Nisan 1988. s. 4. 
  43. ^ Greenwald, John; Allis, Sam; Jackson, David S. (25 Nisan 1988). "Terrorism Nightmare on Flight 422". Time. 25 A?ustos 2013 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 24 Ekim 2010. 
  44. ^ "Kabus bitti, yolcular serbest, korsanlar ka?t?". Milliyet. 21 Nisan 1988. s. 4. 
  45. ^ "Iraqi Invasion of Kuwait; 1990". Acig.org. 6 Ekim 2014 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 28 Haziran 2010. 
  46. ^ a b Derek Gregory (2004). The colonial present: Afghanistan, Palestine, Iraq. Wiley-Blackwell. ss. sf.156. ISBN 9781577180906. Eri?im tarihi: 28 Haziran 2010. 
  47. ^ Ibrahim al-Marashi. "The Significance of the "Death" of Ali Hassan al-Majid". Center for Nonproliferation Studies. 3 Ekim 2013 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 24 Ekim 2010. 
  48. ^ "The Use of Terror during Iraq's invasion of Kuwait". The Jewish Agency for Israel. 24 Ocak 2005 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 24 Ekim 2010. 
  49. ^ a b "Kuwait". ehistory.osu.edu. 17 May?s 2014 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 28 Haziran 2010. 
  50. ^ a b Robert Campbell Wellman (14 ?ubat 1999). "Iraq and Kuwait: 1972, 1990, 1991, 1997". USGS. 19 ?ubat 2013 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 24 Ekim 2010. 
  51. ^ a b "Kuwait Ted Case". american.edu. 12 Ocak 2000. 2 A?ustos 2015 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 28 Haziran 2010. 
  52. ^ "1991 Kuwait oil fires". NASA. 18 Temmuz 2015 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 28 Haziran 2010. 
  53. ^ Wilbur G. Landrey (30 Ocak 1991). "Oil slick in gulf likely to spread". St. Petersburg Times. ss. sf. 5A5 May?s 2010. [?lü/k?r?k ba?lant?]
  54. ^ "Kuwait Oil Fires, Persian Gulf War". Espionage Information. 13 Nisan 2009 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 28 Haziran 2010. 
  55. ^ "Fears of Iraqi oil fires fuel global panic". Independent Online. 21 Mart 2003. 8 May?s 2005 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 24 Ekim 2010. 
  56. ^ "The Constitution". Kuveyt Ba?bakanl???. 2 Ekim 2010 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 15 Ekim 2010. 
  57. ^ Encyclop?dia Britannica. "Būbiyān". 10 Aral?k 2008 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 28 Haziran 2010. 
  58. ^ "Bubiyan Bridge". Structurae. 19 Ekim 2002. 28 Nisan 2011 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 28 Haziran 2010. 
  59. ^ Daniel Pendick. "Kuwaiti Oil Lakes". Encarta. 7 ?ubat 2008 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 26 Ekim 2010. 
  60. ^ "Kuwait (country)". Encarta. 1 Kas?m 2009 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. 
  61. ^ "Kuwait". Encyclop?dia Britannica. 4 Haziran 2008 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 28 Haziran 2010. 
  62. ^ "Monthly Averages for Kuwait International Airport, Kuwait". weather.com. 27 Temmuz 2013 tarihinde kayna??ndan ar?ivlendi. Eri?im tarihi: 8 Mart 2010. 

D?? ba?lant?lar

[de?i?tir | kayna?? de?i?tir]
蜻蜓为什么要点水 为什么狱警离婚率高 大便暗红色是什么原因 梅雨季节是什么时间 西红柿和番茄有什么区别
什么是角阀 荔枝是什么意思 胃病喝什么茶养胃 叻叻是什么意思 院士相当于什么级别
肺不好的人吃什么好 2月18是什么星座 雍正是什么星座 紫光檀是什么木 血糖高吃什么水果
高危型hpv52阳性是什么意思 李世民属什么生肖 6度醋与9度有什么区别 右束支传导阻滞是什么病 抗结剂对人有什么伤害
排卵期什么症状和反应hcv8jop6ns0r.cn 婶婶是什么意思hcv8jop3ns3r.cn 肩膀酸痛是什么原因hcv8jop2ns0r.cn 头胀痛什么原因hcv9jop3ns3r.cn 气血不足吃什么食物最好hcv8jop0ns7r.cn
牙龈萎缩吃什么维生素hcv7jop9ns4r.cn 苍耳是什么东西hcv9jop6ns4r.cn 惭愧的意思是什么travellingsim.com 钟爱一生是什么意思hcv9jop6ns5r.cn 经常腿抽筋是什么原因hcv8jop5ns9r.cn
gabor是什么牌子hcv9jop4ns9r.cn 白细胞弱阳性是什么意思hcv9jop2ns6r.cn 曹操的脸谱是什么颜色hcv9jop5ns5r.cn 狂犬疫苗打在什么部位hcv8jop6ns0r.cn 3岁小孩不会说话是什么原因hcv8jop1ns3r.cn
甲钴胺片是什么药hcv7jop9ns6r.cn 混剪是什么意思hcv9jop1ns0r.cn 科颜氏属于什么档次hcv8jop5ns0r.cn 头发有点黄是什么原因hcv9jop3ns3r.cn 收获颇丰什么意思hcv8jop6ns3r.cn
百度